Referendum ludowe z roku 1946

parlamentem. Udało się jednak wypracować porozumienie i zrezygnowano z tradycyjnego sprzeciwu wobec podziału na Sejm i Senat, na rzecz odnalezienia się w sytuacji, którą wykreowali komuniści. PSL z Mikołajczykiem na czele wezwało do odpowiedzi NIE na pierwsze pytanie. Reakcja była natychmiastowa - zainicjowano, zakrojone na szeroką skalę, aresztowania wśród ludowców, a komunistyczna propaganda rozpoczęła bardzo intensywną pracę. Hasło „3 x TAK" pojawiało się dosłownie wszędzie. Według wytycznych agitacja miała objąć każdego obywatela.

Referendum odbyło się 30 czerwca 1946 roku, oficjalne wyniki ogłoszono 12 lipca. Sens komunikat brzmiał: w głosowaniu wzięło udział 85,3 % uprawnionych do głosowania; na pierwsze pytanie „TAK" odpowiedziało 68,2% głosujacych, na drugie pozytywnej odpowiedzi udzieliło 77,3%, a na trzecie 91,4%. Wyniki referendum zostały sfałszowane, ale np. w Krakowie popełniono błąd i podano prawdziwe. Według nich - na pierwsze pytanie „TAK" odpowiedziało jedynie 16%, na drugie 33%, a na trzecie 69%. Na ich podstawie można zatem sądzić o faktycznym poparciu dla PSL-u.

Przeciwko fałszerwstwu zgłosił protest Mikołajczyk, ale także ambasadorowie Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych. Nie przyniosło to jednak najmniejszych skutków praktycznych w kwestii referendum, nasiliły się natomiast ataki komunistów na opozycję.