Starożytny Rzym - Architektura rzymska - cechy, przykłady, zabytki

Budownictwo wczesnorzymskie znacznie odbiegało od tego, jakim pochwalić mogły się metropolie hellenistyczne. Dopiero w III w.p.n.e. Rzymianie zaczęli wznosić budynki kamienne; wcześniej dominowały drewniane, pokryte słomą. Początkowo powstawały głównie jednopiętrowe domy lub kamienice czynszowe tamtejszych bogaczy. Pod koniec wieku pojawiać się zaczęły okazałe świeckie budowle publiczne, a później również kryte hale przeznaczone na zebrania handlowe i posiedzenia. Na dużą skalę budowano również drogi o utwardzonej nawierzchni oraz wodociągi. Te ostatnie nierzadko ciągnęły się przez wiele kilometrów.

Wraz z ogólnym rozwojem cywilizacji rzymskiej progres następował również na polu architektury. U schyłku republiki w Rzymie powstały wspaniałe budowle, jak np. świątynia Jowisza czy pierwszy kamienny teatr wzniesiony przez Pompejusza. Przebudowę miasta miał w planach również Cezar, któremu zależało na wzniesieniu imponującego forum.

Olbrzymie wille na wybrzeżach oraz okazałe ogrody, jakie w owym czasie powstawały były świadectwem wzrastającej zamożności jednostek. W odpowiedzi na rosnące potrzeby na Wschodzie zaopatrywano się w materiały budowlane, cegłę oraz zaprawę murarską. U schyłku I w. p.n.e. pojawiła się moda na budowle marmurowe.

Prawdziwy „renesans” budownictwa rzymskiego nastąpił za czasów panowania Augusta. Pragnął on bowiem za wszelką cenę podkreślić przodującą pozycje Rzymu w swym państwie i tym samym zachwycić poddanych. Powstały kolejne teatry, przebudowany został Cirrus Maximus, dokończone forum Cezara i pojawił się pierwszy amfiteatr do walk gladiatorów. Wznoszono murowane łaźnie i łuki triumfalne ku czci panującego. Przebudowano (poszerzono i uporządkowano) ulice Rzymu. Za przykładem stolicy wkrótce zaczęły podążać kolejne miasta Italii. Później, za sprawą stale zwiększającej się sieci komunikacyjnej, ruch modernizatorski objął również prowincje rzymskie.