Czy „Dziady” A. Mickiewicza lepiej czytać, czy wystawiać na scenie? Rozprawka

Adam Mickiewicz tworzył „Dziady” na przestrzeni ponad dziesięciu lat – części I i IV powstały w przeciągu 1823 i 1824 roku, zaś część III, uznawana za jeden z najbardziej doniosłych utworów w literaturze polskiej, została napisana już po upadku powstania listopadowego, w 1832 roku; część II nie ukazała się za życia wieszcza – jej pierwsze wydanie miało miejsce w latach 60-tych XIX wieku. Podział tego dzieła do dziś pozostaje zagadką – całość ma charakter amorficzny, co oznacza, że jej poszczególne części składowe pozostają niezależne od siebie, od wewnętrznej chronologii i tematyki.

Wszystkie części „Dziadów” zostały rozpisane na dialogi, co wskazywałoby na przeznaczenie dzieła do inscenizacji, jednak wystawienie całości jednocześnie stanowiłoby ogromny problem reżyserski ze względu na wspomniane już zaburzenie chronologii. W każdym fragmencie mamy ponadto do czynienia z innymi bohaterami (jedynym łącznikiem jest więc postać Gustawa-Konrada łącząca I i IV część), co dodatkowo wpłynęłoby na pewnego rodzaju karkołomność podobnego przedsięwzięcia. Jeżeli weźmiemy więc pod uwagę odbiór „Dziadów” jako całej tetralogii, to niewątpliwie ich lektura zapewnia lepszą perspektywę interpretacyjną...