Utopia, idealne państwo - Utopia według Tomasza Morusa. Opracowanie

Utopia jest pewnego rodzaju pomysłem, wizją lepszego społeczeństwa, bardziej sprawiedliwego ustroju. Pierwsze utopie powstawały już w starożytności (np. „Państwo” Platona), jednak jako gatunek literacki utopia najbardziej upowszechniła się w okresie renesansu. Jednym z twórców literackiej utopii był Tomasz Morus (Thomas More) – angielski humanista, który ok. 1516 roku napisał swoją „Utopię” – dzieło, którego tytuł stał się określeniem również innych utworów zawierających wizję lepszej rzeczywistości.

„Utopia”, a właściwie „Książeczka zaiste złota i niemniej pożyteczna jak przyjemna o najlepszym ustroju państwa i nieznanej dotąd wyspie Utopii”, to obraz społeczeństwa zamieszkującego nieistniejącą krainę Utopię. Cechą charakterystyczną społeczności Utopii jest panująca w niej równość i sprawiedliwość oraz brak własności prywatnej.

Tomasz Morus bardzo dokładnie opisuje wiele aspektów z życia mieszkańców wyspy Utopia, szczegółowe opisy dotyczą również budowy idealnych miast, ich wzajemnej odległości itp. Jeśli chodzi o ustrój Utopii, to polega on na corocznych obradach posłów z każdego miasta (3 posłów z każdego miasta) na tematy wspólne dla całej wyspy. Sprawy bardziej lokalne rozwiązywane są także w sposób przedstawicielski – rodziny wybierają przedstawicieli, którzy następnie, spośród siebie lub kandydatów zaproponowanych przez lud, wybierają wyższe stopnie władzy. Podobnie wybiera się także kapłanów.

W Utopii wszystko należy do każdego (brak jest własności prywatnej), toteż każdy troszczy się o swoje państwo. Dobro wspólne jest tutaj znacznie ważniejsze niż indywidualne dobro jednostek. Każda jednostka pracuje na rzecz społeczności – wszyscy znają się na rolnictwie i są przyuczani do odpowiedniego rzemiosła. Praca na wyspie Utopii trwa tylko 6 godzin na dobę, jednak mieszańcy mają ponadto obowiązek rozwijać swoje umiejętności i wiedzę (są kontrolowani, by nie marnować czasu na próżniactwo). Warto zaznaczyć także, że w Utopii panuje daleko posunięta unifikacja, np. miasta są budowane według identycznych planów, a wszyscy mieszkańcy wyspy mają ubierać się w bardzo podobne stroje.

Należy pamiętać, że wizja idealnego społeczeństwa była dla autora jedynie pewną zabawą intelektualną i nigdy nie planował on wprowadzić jej w życie (z pewnością był świadomy niemożliwości realizacji). Warto zauważyć także, że to co było wizją idealnej rzeczywistości w przeszłości – współcześnie nasuwa raczej negatywne skojarzenia z utopijnymi ideologiami XX wieku, np. komunizmem czy nazizmem.