Motyw Sądu Ostatecznego w literaturze różnych epok - opracowanie

Sąd Ostateczny w wierzeniach chrześcijańskich jest finalnym rozrachunkiem Boga z ludźmi nie tylko przebywającymi na ziemi, ale także z umarłymi. Apokalipsa św. Jana opowiada, że zmarli także powstaną z grobów i będą sądzeni przez Michała Archanioła dzierżącego płonący miecz. Grzesznicy trafią do czeluści piekielnych, natomiast sprawiedliwi będą mogli cieszyć się życiem wiecznym w niebie u boku Pana. Przedtem jednak świat nawiedzą klęski, które symbolicznie przedstawione zostały w postaci czterech jeźdźców Apokalipsy: Wojny, Zarazy, Głodu i Śmierci.
   
Motyw Sądu Ostatecznego często wiąże się z wizją Apokalipsy, dlatego wątek ten możemy znaleźć w utworach, które przedstawiają właśnie koniec świata. Tutaj zaliczyć można wiersze młodopolskiego poety Jana Kasprowicza, który w swoich hymnach przedstawił ponurą i przerażającą wizję końca dziejów.
   
W wierszu „Święty Boże” Kasprowicza sąd nad ludzkością nie odbywa się według zasad łagodności i wyrozumiałości, ale surowości i rozliczeń z przestrzegania praw, które powinny być nienaruszalne. Bóg osądzający ludzi jest groźnym, niemal bezwzględnym sędzią, nie mającym zmiłowania nad osobami, które za życia pozostawały w grzechu.
   
Podobną wizję otrzymujemy w wierszu „Dies irae” tego samego autora. Przerażające opisy towarzyszące zagładzie świata inspirowane są wizjami biblijnymi, także zawierają odniesienia do plag, pożarów, nieszczęść i klęsk. Ekspresjonistyczna wizja ostatnich chwil ludzkości przedstawiona w wierszu zarazem przeraża oraz uświadamia potrzebę pokory.
   
Czasy II wojny światowej były nieludzkim okresem, kiedy to nie Bóg, ale ludzie decydowali o tym, kto ma iść na stracenie, a kto otrzyma szansę drugiego życia. Eliminowanie słabych, chorych, niewystarczająco pracowitych bądź po prostu posiadających inną narodowość było okrutnym sądem, który ludzie wymierzali bliźnim.
   
Oprócz przykładów literackich, mamy naprawdę dużo plastycznych przedstawień Sądu Ostatecznego. Malarzami, których fascynował ten temat, byli m.in.: Hans Memling, Hieronim Bosch czy Albrecht Dürer.