Bolesław Leśmian „Gdym spotkał ciebie” - interpretacja i analiza wiersza

„Gdybym spotkał ciebie” to wiersz Bolesława Leśmiana znajdujący się w wydanym w 1912r. tomie „Sad rozstajny”. Tryb przypuszczający zawarty w tytule sugeruje, że w utworze możemy spodziewać się refleksji nad życiem i tym, w jaki sposób jeden moment jest w stanie zupełnie je zmienić.

Podmiot liryczny zwraca się do bliżej nieznanego adresata, ale możemy przypuszczać, że jest to ktoś, kogo darzy uczuciem, ktoś bardzo ważny. Jego słowa dotyczą ponownego spotkania, ale w innej scenerii. Wszystko sprzężone jest z przyrodą - bardzo sensualnie przedstawionym sadem (lasem). Składają się na niego niezwykle wyraziste elementy - „kwiaty wśród zieleni bruzd”, „kaskada róż”, gorące słońce. Gdzieś pośród pięknego krajobrazu odbyć miałoby się kolejne spotkanie.

Zastanówmy się właśnie, dlaczego podmiotowi chodzi o kolejne spotkanie. Może jest to związane z jakąś niewykorzystaną szansą, momentem, który nie spełnił jego oczekiwań. Zmienny obraz przestrzeni sadu pokazuje, że na daną chwilę składają się wszystkie komponenty. Nie tylko wola dwójki ludzi, ale także sceneria, w jakiej widzą się po raz pierwszy. Być może coś zainspirowałoby go do innego zachowania, a wtedy sprawy potoczyłyby się zupełnie inaczej, być może lepiej, być może gorzej.

„Gdybym spotkał ciebie” to utwór składający się z trzech tetrastychów. Liczba sylab w poszczególnych wersach jest naprzemienna - 11 i 10. Pojawiają się rymy przeplatane - zarówno męskie, jak i żeńskie. Wśród środków stylistycznych na pierwszy plan wysuwają się epitety pokazujące zmienność każdej sytuacji: „innym lesie”, „niedomyślne usta”, „pierwszy raz”.

Wiersz Bolesława Leśmiana zbliżony jest do filozofii Heraklita z Efezu - wariabilizmu. Wszystko jest zmienne, a każda sytuacja mogłaby się potoczyć inaczej, gdyby jej początek miał miejsce w innych okolicznościach. „Nie można wejść dwa razy do tej samej rzeki”, ponieważ zawsze płynie w niej inna woda. Podobnie jest z opisanym w utworze spotkaniem - może gdyby odbyło się ono w innej „wodzie”, wszystko potoczyłoby się inaczej.