Julian Ursyn Niemcewicz „Powrót posła” jako komedia - komedia oświeceniowa

Komedia to jeden z trzech gatunków dramatycznych. Cechuje się komizmem, żywą i dynamiczną akcją, w której pojawia się intryga oraz szczęśliwym zakończeniem. Nie można mieć także wątpliwości, że jest łatwiejsza i przyjemniejsza w odbiorze niż inne utwory. 

Julian Ursyn Niemcewicz napisał „Powrót posła” podczas obrad Sejmu Czteroletniego. Dzieło miało na celu przybliżyć czytelnikom i widzom pewne wartości obyczajowe oraz postawy polityczne, które pisarz uważał za słuszne.

Komizm przejawia się w sytuacjach, w których znajdują się bohaterowie (tzw. komizm sytuacyjny). Co prawda, dochodzi między nimi do spięć, ale zdarzenia takie rozwiązywane są w sposób humorystyczny. Przedstawione osoby są tak charakterystyczne i przejaskrawione, że ich zachowania po prostu śmieszą (komizm postaci). Przykładem może być stylizująca się na francuską damę Starościna. Podobnie jest z jej małżonkiem, który szczyci się swoim nieuctwem i pieniactwem.

„Powrót posła” to dzieło o wartkiej akcji. Dwóch kawalerów ubiega się o rękę pięknej niewiasty. Jeden z nich dąży do celu w sposób zgodny z zasadami, drugi posługuje się różnymi fortelami. Historia ta ma wiele niespodziewanych zwrotów, a gdy wydaje się, że szczęśliwym panem młodym będzie jednak Szarmancki, sprawy zmieniają swój bieg i na ślub może szykować się Walery.

Warto także zwrócić uwagę na szczęśliwe zakończenie. Ostatecznie nagrodzony zostaje człowiek, który postępuje zgodnie z zasadami. Jest to postać tak skonstruowana, że od początku budzi sympatię odbiorcy. Również przyszła panna młoda jest zadowolona, gdyż kocha Walerego. Wygrywa więc miłość, która wyprzedza dążenie do prywatnej korzyści.

W „Powrocie posła” zostały przedstawione dwa odmienne obozy polityczne. Są one zestawione w sposób kontrastujący. W ten sposób pisarz krytykuje negatywne postawy i poglądy pojawiające się w społeczeństwie.

Dlatego dzieło Juliana Ursyna Niemcewicza możemy uznać za komedię polityczną o określonych właściwościach dydaktycznych.