Adam Mickiewicz „Sonety Krymskie” - „Droga nad przepaścią w Czufut-Kale” - interpretacja i analiza

„Droga nad przepaścią w Czufut-Kale” to sonet opisujący podróż Pielgrzyma i Mirzy przez wspaniałe krajobrazy Krymu. Utwór zbudowany jest na wzór rozmowy, w której bohaterowie wymieniają swoje spostrzeżenia i uwagi odnośnie przemierzanej właśnie drogi.

Pierwsze trzy strofy zawierają wypowiedź Mirzy przestrzegającego Pielgrzyma przed spoglądaniem w otchłań przepaści. „I ręką tam nie wskazuj - nie masz u rąk pierza; / I myśli tam nie puszczaj, bo myśl jak kotwica” - te słowa są oznaką strachu, jaki budzi w Mirzie głębia znajdująca się między szczytami. Pojawia się także opis konia, który rozsądnie staje w miejscu i sprawdza odcinek drogi pozostały do przebycia. Nawet zwierzęta czują respekt przed niesamowitą rozpadliną.

Jednak Pielgrzym, pomimo ostrzeżeń swojego przewodnika, decyduje się na to, by spojrzeć w otchłań. Nie może nie skorzystać z tej jedynej i niepowtarzalnej okazji. Nie stało się nic złego, nie wpadł w przerażającą głębię, ale dostrzegł tam coś, o czym nie może powiedzieć. „Tam widziałem - com widział, opowiem - po śmierci / Bo w żyjących językach nie ma na to głosu” - jego słowa świadczą o tym, że w ogromnej czeluści odnalazł coś, co powinno pozostać ukryte przed człowiekiem. Warto zwrócić uwagę na fakt, że Pielgrzym zdobył ową tajemną wiedzę przez olśnienie, dlatego możemy domniemywać, iż nie należała ona do ludzkiego świata. Kolejnym argumentem potwierdzającym to założenie może być to, że nie mógł oddać tego co zobaczył żadnym ludzkim językiem.

Budowa „Drogi nad przepaścią w Czufut-Kale” jest charakterystyczna dla sonetu. Dwie strofy czterowersowe (każdy po 13 sylab) oraz dwie trzywersowe (także po 13). Rymy początkowo są okalające, następnie przyjmują strukturę abc abc. Pojawiają się epitety, porównania metaforyczne („myśl jak kotwica”) oraz metafory. Odnaleźć możemy je głównie w wypowiedzi Mirzy, czyli człowieka, który zna okolicę, wie jak niebezpieczna jest przepaść.

„Droga nad przepaścią w Czufut-Kale” to kolejny z sonetów krymskich, w którym poeta zachwyca się nad pięknem i potęgą natury. To właśnie w niej odnajduje to, co zostało skryte przez „szczeliny świata”. Nie wiemy jaki to rodzaj tajemnej wiedzy, ale możemy być pewni, że nie została ona przeznaczona dla człowieka.