Henryk Sienkiewicz „Quo vadis” - Poganie w „Quo vadis” - opis, opracowanie

Świat pogański został w „Quo vadis” przeciwstawiony chrześcijaństwu. Porównanie to podkreślało dysproporcje między tymi dwoma światami, nieprzystawalność jednych do drugich. Przede wszystkim w dziele została ukazana fascynacja postaciami i kulturą antycznego Rzymu: przepych, próżność, beztroska. Opisy okolicy, wznoszone wciąż nowe budowle to wyraz zachwytu Rzymian nad pięknem, niezwykła plastyczność zaułków, uliczek i rynku, panujący wszędzie ruch świadczył o energiczności jego mieszkańców oraz przybyszy, dla których najważniejsza była rozrywka. Obrazy uczt i rozgrywek mających miejsce w pałacach i ogrodach, a także ściągające tłumy widzów igrzyska są dowodem na to, że był to lud rozrywkowy, żądny sensacji i nie stroniący od plotek - również na temat swojego władcy, Cezara Nerona.

Bogactwo mieszkańców Rzymu zostało również zrelacjonowane w opisach wnętrz (m.in. domów Winicjusza, Petroniusza czy Aulusa), które zamieszkiwali: przestronne, jasne, wyłożone marmurami, z licznymi kolumnami i posągami bogów.

Wobec tego przepychu i rozpusty kontrastował pełen ekspresji obraz męczeństwa wyznawców Chrystusa. Nie tylko z resztą w kontekście zewnętrznego wizerunku (jasność pomieszczeń i barwne przestrzenie miasta w zderzeniu z nędznymi jego obrzeżami i katakumbami, gdzie spotykali się chrześcijanie, a także z brutalnością igrzysk, krwawymi opisami śmierci niewinnych ludzi), ale też postawy życiowej (rozpasanie i próżność wobec pokory i miłości do Boga). Rzymianie dbali o piękno zewnętrzne, lecz ich wnętrzom daleko było do piękna. Pogańska kategoria piękna, utożsamianego z dobrem okazuje się pustym frazesem, nic nie znaczącą kategorią filozoficzną, gdyż to piękno jest tylko przykrywką dla wewnętrznego zepsucia.