Czesław Miłosz „Dar” - interpretacja i analiza utworu

Utwór Czesława Miłosza pod tytułem „Dar” powstał w roku 1971 w Berkeley i został wydany w trzecim tomie wybitnego poety. Jest to utwór bardzo charakterystyczny w twórczości polskiego Noblisty, nawiązuje zarówno do epikureizmu, stoicyzmu, jak i horacjańskiego zawołania „carpe diem”.

Podmiotem lirycznym wiersza „Dar” jest człowiek dojrzały, który nie goni za szczęściem, bo znajduje je na wyciągnięcie ręki - w naturze, pejzażu, melodii ptaków, świecie budzącym się z nocnego snu.

W utworze tym Miłosz nawiązuje do filozofii stoicyzmu i przede wszystkim epikureizmu. Mamy tutaj wyrażony zachwyt nad pięknem świata, nad pięknem rodzącego się dnia. Panuje harmonia, spokój, nawet słowa, których autor używa mają łagodną wymowę. Wszystko to, aby podkreślić równowagę wewnętrzną bohatera lirycznego - ja lirycznego. Podmiot zwraca szczególną uwagę na otaczającą go przyrodę, podziwia ją, uwielbia ją obserwować, interpretować jej zachowanie:
„Dzień taki szczęśliwy.
Mgła opadła wcześnie, pracowałem w ogrodzie.
Kolibry przystawały nad kwiatem kapryfolium”.

Podmiotem lirycznym jest osoba, która odnalazła szczęście. To człowiek po przejściach, który wcześniej tej drogi poszukiwał. Znalazł ją w obrazie „niebieskiego morza i żagli”. Teraz nie odczuwa już żadnego bólu, nieważna jest dla niego przeszłość. Teraz zamierza żyć przyszłością, zapomniał już o wszystkich urazach, do nikogo nie ma żalu, chce cieszyć się, tym co ma.

Podmiot liryczny, czuje wewnętrzną harmonię. Wie, że mało kto potrafi ją odnaleźć. Nie widzi nikogo dookoła, komu w ogóle by zazdrościł - nie ma potrzeby zazdrościć, bo sam odnalazł spełnienie:
„Nie znałem nikogo, komu warto byłoby zazdrościć.
Co przydarzyło się złego, zapomniałem”.

Bohater ma już wszystko, czego mu do życia potrzeba. Tak, jak nakazuje horacjańska maksyma - „carpe diem”, tak też postanawia żyć podmiot liryczny. Chwyta dzień, chwyta chwilę, cieszy się wszystkim - nawet lekkim powiewem wiatru, widokiem ptaków na pobliskim drzewie. Dzięki naturze zyskuje swoisty spokój ducha, nie ma żadnych wyrzutów, czuje, że swoje życie przeżył godnie, teraz pozostaje mu jedynie odpoczywać i cieszyć się.

Chociaż nie ma w „Darze” słowa „Bóg” możemy być pewni, że Miłosz właśnie do niego się odwołuje. Jest to pochwała boskiego stworzenia. Natura, to co daje nam spokój, wszystko to jest tytułowym „Darem” - darem od Boga. W tak wspaniale połączonej harmonii człowiek może odnaleźć szczęście. Jedynym warunkiem, jaki musi spełnić, to pozostawanie w zgodzie z Bogiem - dobroczyńcą ludzkości, który w swojej hojności ofiaruje nam cały świat. Wszystko to jest na wyciągnięcie ręki, musimy tylko to zobaczyć i nie wahać się po to sięgnąć.

Wiersz jest bardzo krótki, bo składa się zaledwie z dziewięciu wersów, ale można wyczytać z niego wiele interesujących treści. Nie ma tutaj rymów, ale pomimo to, utwór wydaje się być niezwykle harmonijnym dziełem. Pomiędzy wersami możemy odczytać wiele prawd. Tematyką całego utworu jest nade wszystko pochwała stworzenia bożego, jakim jest świat oraz przydatna wskazówka, że szczęście uzyskamy dopiero wtedy, gdy będziemy w zgodzie z Bogiem i otaczającą nas naturą. Wtedy uzyskamy prawdziwe spełnienie, równowagę wewnętrzną.