Szaty liturgiczne - kolory szat liturgicznych w ciągu roku - opis, znaczenie

W liturgii Kościoła katolickiego używa się sześciu (bądź siedmiu) kolorów szat liturgicznych. W zamyśle mają one oznaczać charakter sprawowanej Ofiary oraz pokazywać różnorodność roku liturgicznego, w którym często następują po sobie okresy o odmiennym charakterze.

Początkowo w liturgii obowiązywał tylko jeden kolor szat – biały. Jednakże już w XIII w. (za czasów papieża Innocentego III) uznano, że odpowiednia barwa może wizualnie oddawać charakter przeżywanego właśnie czasu. Właśnie wtedy ukształtowała się paleta kolorów liturgicznych, która przetrwała do dzisiaj.

Barwa biała na ornacie kapłana symbolizuje świąteczny nastrój, czystość, radość i światło. Ksiądz odprawiający liturgię zakłada taką szatę w najważniejszych okresach roku kościelnego – w czasie Bożego Narodzenie i Wielkanocy. Dodatkowo obowiązuje ona w dni będące wspomnieniami świętych (którzy nie byli męczennikami), w święta Chrystusa (z wyjątkiem tych powiązanych z męczeńską śmiercią), w czasie wspomnień Matki Boskiej oraz w następujące uroczystości: Nawrócenie św. Pawła (25 stycznia), Święto Katedry św. Piotra (22 lutego), Narodziny św. Jana Chrzciciela (24 czerwca), Wszystkich Świętych (1 listopada) oraz przy wspomnieniu św. Jana Ewangelisty (27 grudnia). Warto tutaj dodać,  że w czasie świąt Matki Boskiej istnieje jeszcze możliwość założenia niebieskiego ornatu, jednak barwą tradycyjną była biel.

Kolor czerwony oznacza w „języku” kościelnym przede wszystkim krew, cierpienie, miłość oraz ogień (związany z ognistymi językami). Dlatego stosowany jest w czasie mszy związanych z Męką Pańską (Niedziela Palmowa, Wielki Piątek) oraz męczeństwem innych świętych Kościoła – Apostołów, Ewangelistów oraz Świętych Męczenników. Używany jest także w Niedzielę Zesłania Ducha Świętego.

Zieleń jest z kolei symbolem nadziei, sprawiedliwości oraz odrodzenia (sił witalnych). W liturgii katolickiej kapłan zakłada taki ornat tylko w dni powszednie i niedziele (niebędące uroczystościami bądź wspomnieniami) okresu zwykłego.

Barwa fioletowa w Kościele katolickim wiąże się z okresami smutku i oczekiwania. Księża noszą takie szaty w czasie adwentu oraz Wielkiego Postu. Jako że fiolet symbolizuje nie tylko oczekiwanie, ale także żałobę, może być zakładany również w trakcie pogrzebów. Czarny ornat to (podobnie jak fioletowy) znak pokuty i smutku (żałoby). W czasie liturgii może być zakładany w dniu 2 listopada (dzień zaduszny) oraz na msze pogrzebowe.

Kolor różowy stanowi podkreślenie radości i przerwy w czasie pokuty. Dlatego stosuje się go tylko dwa razy w trakcie roku liturgicznego – w trzecią niedzielę adwentu (niedziela Gaudete) oraz w czwartą niedzielę Wielkiego Postu (niedziela Laetare – Raduj się).

Istnieje jeszcze jeden kolor liturgiczny – złoty. Szata tego koloru może być używana zamiennie względem większości ornatów (poza czarnym i fioletowym). Stosuje się go przede wszystkim w celu podkreślenia uroczystego wymiaru danego dnia.