Media a demokracja - Media w demokracji. Rola mediów w kształtowaniu demokracji

W krajach demokratycznych suwerenem są wszyscy obywatele. Chociaż bezpośrednia władza sprawowana jest zwykle przez przedstawicieli, to jednak każda poszczególna jednostka w pewien sposób uczestniczy w rządzeniu, np. sama podejmuje decyzję, na kogo zagłosować w wyborach. Współcześnie coraz częściej zdarza się jednak, że decyzje jednostek są kształtowane przez media. Warto więc zastanowić się nad działaniem mediów w kraju demokratycznym i wzajemnymi wpływami demokracji i mediów masowych.

Trudno wyobrazić sobie współczesny świat, nowoczesne państwo bez rozbudowanego systemu medialnego, który (w przypadku liberalnych krajów demokratycznych) ma pełnić bardzo istotne funkcje dla trwałości społeczeństwa i idei demokratycznych. Po pierwsze –  media powinny dostarczać rzetelnych, pełnych i wiarygodnych informacji o bieżących wydarzeniach. Po drugie – mają one stanowić forum wymiany opinii, jednocześnie ukazując reprezentatywny obraz grup działających w społeczeństwie. Media mają tworzyć wolny rynek idei, w ramach którego prowadzona będzie wymiana poglądów, dyskusja nad problemami pozwalająca efektywnie rozwijać się demokratycznemu społeczeństwu.

Media w demokracji często ujmowane są także jako pewien stróż demokracji – tzw. pies łańcuchowy demokracji. W przypadku naruszania demokratycznego porządku lub łamania prawa media powinny nagłaśniać te sprawy, uświadamiać opinii publicznej występowanie negatywnych zjawisk w kraju i społeczeństwie. Media przedstawiane są również jako tzw. czwarta władza (po trzech władzach: wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej), która kontroluje inne władze i informuje społeczeństwo o ewentualnych uchybieniach.

Wspomniane funkcje mediów w systemie demokratycznym akcentują ich pozytywną rolę. Zdarza się jednak często, że działanie mediów masowych nie służy dobru społeczeństwa i systemu demokratycznego. W ostatnim czasie media rozwinęły się tak bardzo, że stanowią one ogromne źródło dochodów dla ich właścicieli i inwestorów. Duża rola reklamy sprawia, że niejednokrotnie media traktują widzów nie jak odbiorców, ale jako konsumentów. Ponadto, media zamiast kształtować opinie przekazując obiektywne informacje, często przekazują informacje przynoszące korzyści zleceniodawcom lub schlebiające mniej wymagającej części społeczności. Zamiast więc korzystnie wpływać na rozwój demokracji i świadomości społecznej, ograniczają ją i deformują.

Media masowe odgrywają w demokracji bardzo istotną rolę, mającą jednak zarówno korzystne, jak i niekorzystne rezultaty. Media mogą pobudzać społeczeństwo, kształtować opinie, zachęcać ludzi do angażowania się w działania społeczne. Z drugiej jednak strony – mogą, przekazując nieprawdziwe (czasem tendencyjne) informacje lub reklamując określone produkty czy zjawiska (na życzenie sponsorów), przynosić negatywne skutki dla społeczeństwa czy ustroju demokratycznego. W demokracji istotne jest, by media nie dały się zmanipulować żadnej opcji politycznej lub kręgom biznesowym oraz, świadome własnej siły, z własnej woli poddały się pewnym rygorom odpowiedzialności wobec wartości przekazywanych społeczeństwu.