Konwencje - Konwencja jamajska (1982) - cel, treść, skutki

Konwencja jamajska, znana też jako Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza, została podpisana podczas III konferencji prawa morza Organizacji Narodów Zjednoczonych. Miała ona miejsce 10 grudnia 1982 na Jamajce. Konwencja jamajska weszła w życie 16 listopada 1994 roku. Została ratyfikowana przez 160 państw, m.in. przez Polskę – nasze władze podpisały ją 6 listopada 1998 roku.

Konwencja składa się z siedemnastu rozdziałów (I. Wstęp, II. Morze terytorialne i strefa przyległa, III. Cieśniny wykorzystywane do żeglugi międzynarodowej, IV. Państwa archipelagowe, V. Wyłączna strefa ekonomiczna, VI. Szelf kontynentalny, VII. Morze pełne, VIII. Reżim prawny wysp, IX. Morza zamknięte lub półzamknięte, X. Prawo dostępu państw śródlądowych do morza i od strony morza oraz wolność tranzytu, XI. Obszar, XII. Ochrona i zachowanie środowiska morskiego, XIII. Morskie badania naukowe, XIV. Rozwijanie i przekazywanie technologii morskiej, XV. Załatwianie sporów, XVI. Postanowienia ogólne, XVII. Postanowienia końcowe)

podzielonych na 320 artykułów oraz – dodatkowo – dziewięciu załączników. Jest najważniejszym dokumentem traktującym o prawach morza. Na mocy tej konwencji utworzono Międzynarodową Organizację Dna Morskiego, Międzynarodowy Trybunał Prawa Morza i Komisję Granic Szelfu Kontynentalnego.

Na początku dokumentu zdefiniowano potrzebne pojęcia związane z morzem, by potem określić status prawny oraz granice morza terytorialnego. Opisano prawo nieszkodliwego przepływu, określono obowiązki państwa nadbrzeżnego położonego nad cieśninami i bandery oraz opłaty, jakie mogą być nakładane na obce statki. Zdefiniowano również pojęcie piractwa oraz sądownictwo morskie, prawo pościgu i prawo wizyty.

Jedną z najważniejszych części jest klasyfikacja obszarów morskich:

1. Obszary wchodzące w skład terytorium państwowego:
wody wewnętrzne
wody archipelagowe
morze terytorialne

2.Obszary podlegające ograniczonej jurysdykcji lub suwerenności państw:
strefa przyległa,
strefa wyłącznego rybołówstwa,
szelf kontynentalny,
wyłączna strefa ekonomiczna.

3. Obszary poza granicami jurysdykcji państw:
morze pełne,
dno mórz i oceanów.