Wspólnota Europejska a Unia Europejska - historia

Historia Unii Europejskiej rozpoczęła się po zakończeniu II wojny światowej. Wielu polityków dostrzegało konieczność zapewnienia podstaw trwałego pokoju i stabilizacji. Aby to osiągnąć, należało stworzyć ramy współpracy między państwami. 18 kwietnia 1951 r. podpisany został Traktat Paryski. W myśl tzw. planu Schumana (opracowanego przez Roberta Schumanna, którego uznaje się za jednego z ojców integracji europejskiej) 6 państw zachodniej Europy: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN i Włochy, powołało do życia Europejską Wspólnotę Węgla i Stali, której celem było stworzenie wspólnego rynku surowców i produktów przemysłowych. Kolejnym etapem było podpisanie w 1957 r. traktatów rzymskich, powołujących do życia Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom) oraz Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG), których podstawowym zadaniem miało być zniesienie barier celnych i handlowych, a utworzenie wspólnego rynku krajów. Od 1958 r., trzy wspólnoty europejskie miały wspólne niektóre organy, a ich pełne połączenie nastąpiło wraz z wejściem wżycie tzw. traktatu fuzyjnego w 1967 r. Wówczas, utworzono też nowe instytucje w ramach Wspólnot: Komisję Europejską, Radę Ministrów i Parlament Europejski.

W 1970 r., powstał tzw. plan Wernera, będący zarysem unii gospodarczej i walutowej państw wchodzących w skład EWG. Mimo, iż realizacja tych zamiarów nie powiodła się, do EWG wkrótce dołączyły nowe kraje: Dania, Irlandia i Wielka Brytania (1973). W końcu lat 70., rządy i banki centralne państw członkowskich powołały Europejski System Walutowy. W 1985 r. w układzie z Schengen, kraje zobowiązały się do stworzenia systemu wspólnej kontroli granic i zniesienia ograniczeń wizowych.

Następne lata przyniosły integrację w ramach EWG z nowymi krajami: Grecją (1981) oraz Hiszpanią i Portugalią (1986). Idea stworzenia unii gospodarczej i walutowej odżyła w 1986 r. (deklarację taką zapisano w Jednolitym akcie europejskim), a plany te od 1988 r. zostały skonkretyzowane przez ekspertów ze specjalnie powołanego komitetu, którzy w raporcie ze swoich prac przedstawili tzw. Delorsa (zakładał integrację w trzech etapach).

W 1989 r. rozpoczęły się negocjacje dotyczące Traktatu o Unii Europejskiej. Znowelizował on Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską i postanawiał o wprowadzeniu Unii Gospodarczej i Walutowej oraz o utworzeniu Europejskiego Banku Centralnego. Traktat ten, zwany Traktatem z Maastricht, wszedł w życie 1 listopada 1993 r. Ratyfikowało go 12 państw członkowskich. Wprowadził nowe zasady współpracy między państwami, zwłaszcza jeśli chodzi o kwestie obronności, spraw wewnętrznych, współpracy administracyjnej oraz wymiaru sprawiedliwości. Na jego mocy powstała Unia Europejska. EWG zmieniła nazwę na Wspólnotę Europejską. 

Kolejne rozszerzenie Unii nastąpiło w 1995 r., kiedy dołączyły do niej Austria, FinlandiaSzwecja. W 2002 r. do obiegu walutowego weszła nowa moneta: euro. W 1997 r. podpisany został zmieniający nieco ustalenia z Maastricht traktat w Amsterdamie, zaś w 2001 r. państwa członkowskie zaakceptowały tzw. traktat nicejski, który zreformował unijne instytucje i proklamował Kartę Praw Podstawowych, gwarantującą obywatelom Unii pewne prawa.

16 kwietnia 2003 r., w Atenach, przedstawiciele 15 państw unijnych oraz 10 państw kandydujących podpisali traktat akcesyjny, który ponownie rozszerzał Unię. W ten sposób, 1 maja 2004 r., obok Cypru, Czech, Estonii, Węgier, Łotwy, Litwy, Malty, Słowacji i Słowenii - do Unii Europejskiej przystąpiła także Polska. W 2007 r. traktat akcesyjny podpisały Bułgaria i Rumunia.

Obecnie, doszlo do zakończenia procesu ratyfikacyjnego Traktatu z Lizbony, który wszedł w życie 1 grudnia 2009 r. Do Unii kandydują: Chorwacja, Czarnogóra, Islandia, Macedonia i Turcja, a wnioski złożyły też Albania i Serbia.