Sudan - Konflikt w Sudanie - przyczyny, skutki

U podłoża konfliktu w Sudanie leży zróżnicowanie etniczne i religijne ludności zamieszkującej północ i południe kraju. Na północy zdecydowaną większość stanowią Arabowie wyznający islam, znacznie słabiej rozwinięte południe należy natomiast do pogańskich i chrześcijańskich afrykańskich plemion.

W pierwszej połowie XX wieku i wcześniej, gdy Afryka poprzecinana była siecią granic kolonialnych, Sudan należał do Wielkiej Brytanii. Władze brytyjskie rozdzieliły jednak północ i południe Sudanu i panowały tam osobne administracje. Sytuacja zmieniła się w 1946 r., kiedy Brytyjczycy ulegli presji Arabów i scalili Sudan (językiem oficjalnym, ignorując plemiona południa, stał się wówczas język arabski).

W 1955 r. wybuchło powstanie żołnierzy południowej części, które dość szybko przekształciło się w ponad pięćdziesięcioletni konflikt, przerywany stosunkowo krótkimi momentami pokoju, na tamtym obszarze. Na południu powstawały jednostki zbrojne zdecydowane walczyć z Arabami z północy, napływała tam broń z pobliskiego Kongo, powstańcy uzyskali także wsparcie z Izraela (tradycyjnie występującego przeciwko Arabom).

Przyznanie południowej części kraju autonomii w latach 70. nie było trwałe. Wiązały się z tym: odkrycie złóż ropy naftowej na południu, a także religijna działalność ówczesnego przywódcy Sudanu, gen. Jaafara Mohammada Nimeiriego, który dążył do islamizacji całego państwa. Nadzieje na rozmowy pokojowe po odsunięciu generała od władzy w połowie lat 80. zostały szybko rozwiane i konflikt między północą i południem narastał. Próby mediacji, zaangażowania państw zachodu, działalność licznych organizacji – w tym ONZ – nie przynosiła większych rezultatów.

Sytuacja zmieniła się po roku 2000, kiedy to rozmowy pokojowe nabrały tempa (duża w tym względzie była rola wysłannika USA jako mediatora – Johna Danfortha), pozytywne rozwiązania narastały, a ich kulminacją było referendum w styczniu 2011 roku. W referendum tym ogromna większość (ponad 98%) głosujących opowiedziała się za niepodległością południa. Do dzisiaj jednak sytuacja w południowym Sudanie nie jest ustabilizowana.

Konflikt między północą a południem Sudanu przez około 50 lat pochłonął ponad 2 miliony ofiar, a ponad 4,5 miliona osób została zmuszona do emigracji.