Sudan - Konflikt w Sudanie - przebieg. Opracowanie

Przyczyną konfliktu w Sudanie jest fakt, że północ i południe kraju w wyraźny sposób różnią się między sobą pod względem etnicznym i wyznaniowym. O ile w północnej części znaczną przewagę stanowią Arabowie, którzy wyznają islam, to południe zamieszkują plemiona chrześcijańskie oraz pogańskie. W czasach kolonialnych podział ten był utrzymywany – Wielka Brytania wprowadziła dwie osobne administracje tych obszarów. W połowie XX wieku, ulegając presji Arabów, Wielka Brytania scaliła obie części Sudanu.

Konflikt rozpoczął się w 1955 r. powstaniem żołnierzy z południa i trwał, z pewnymi okresami pokoju lub wyciszenia, do lat dwutysięcznych. W czasie trwania konfliktu śmierć poniosło ponad 2 miliony mieszkańców Sudanu, a ponad 4,5 miliona zostało przesiedlonych lub emigrowało.

Powstanie wojskowych z południa, jakie wybuchło w 1955 r., nabrało siły w latach 60., kiedy to powstała na południu zorganizowana formacja zbrojna Anya-Nya, która nie tylko uzyskała broń z sąsiedniego Konga, ale także wsparcie Izraela, tradycyjnie opowiadającego się przeciwko Arabom. Ten etap wojny został zakończony w 1972 r. w wyniku porozumienia między rządem północy i Ruchem Wyzwolenia Południowego Sudanu. Porozumienie to przewidywało autonomię południowego Sudanu, wprowadzenie jego własnej władzy ustawodawczej i wykonawczej, a także uznanie języka angielskiego za język urzędowy na południu.

Pokój wprowadzony w 1972 r. nie przetrwał jednak długo – cały czas w Sudanie narastały napięcia spowodowane odkryciem złóż ropy w jego południowej części i polityką islamizacji całego kraju rozpoczętą we wczesnych latach 80. W 1983 r. doszło do buntu żołnierzy z południa, powstał wówczas Ludowy Ruch Wyzwolenia Sudanu, ze zbrojną grupą Ludową Armią Wyzwolenia Sudanu. Sudański rząd centralny dekretem podzielił wówczas Sudan na trzy części i wprowadził obowiązywanie prawa szariatu (prawa islamu) w południowej części kraju, co wyraźnie łamało ustalenia porozumienia z 1972 r. W kolejnych latach następowało nasilenie konfliktu, mimo odejścia od władzy Sudanu dotychczas rządzącego generała i przejęcia władzy przez cywilów. W czasie konfliktu wiele organizacji międzynarodowych i państw angażowało się w mediacje między zwaśnionymi stronami – jednak nie odniosły one oczekiwanych skutków.

Rozmowy pokojowe nabrały tempa dopiero po roku dwutysięcznym, dużą rolę odegrał w tym przedstawiciel administracji Busha – John Danforth. W 2002 r. strony podpisały protokół w Machakos, który dotykał dwóch najważniejszych przedmiotów konfliktu: utrzymania prawa szariatu na północy kraju i jednoczesnego podjęcia decyzji o statusie politycznym (niepodległości) południa w referendum. W 2005 r. w Nairobi strony podpisały porozumienie pokojowe. W 2011 r. odbyło się referendum dotyczące niepodległości południa – za niepodległością opowiedziało się ponad 98% głosujących, sytuacja w Sudanie w dalszym ciągu nie jest jednak stabilna.