Motyw wsi - Chłopi w „Chłopach” Reymonta i „Weselu” Wyspiańskiego - porównanie postaw

„Wesele” Wyspiańskiego i „Chłopi” Reymonta to dzieła literackie powstałe na początku XX wieku. Opisują przestrzeń wsi oraz charakter egzystencji chłopów. Jednakże pisarze tworząc dzieła kierowali się odmiennymi celami, w związku z tym w wiejskiej rzeczywistości dostrzegają różne elementy. 

Dzieło Wyspiańskiego ma na celu rozrachunek z mitami narodowymi. Pisarz konfrontuje zmitologizowany świat z trudną rzeczywistością i stara się udowodnić nieaktualność wielokrotnie przywoływanych mitów. W „Weselu” chłopi pokazani są jako społeczność, którą cechuje postawa gotowa do walki w obronie ojczyzny, jednak potrzebują przywódcy, który ich poprowadzi i wskaże im kierunek działań. Chociaż mają wiele dobrych chęci, nie potrafią się zjednoczyć. Wyspiański w „Weselu” zestawia chłopów z inteligencją, stara się uświadomić czytelnikowi, że tylko zjednoczenie działań tych dwóch stanów umożliwi odzyskanie niepodległości Polsce. Jednak dopóki społeczności będą sobą pogardzać, zamiast spróbować rozpocząć wspólne działanie, dopóty Polska będzie pod zaborami. 

W „Chłopach” Reymonta występuje bohater zbiorowy - są nim wszyscy mieszkańcy wsi. Celem Reymonta jest opisanie wiejskiej egzystencji. Pisarz czyni to drobiazgowo, albowiem posiada zdolność obserwowania świata i zauważania pozornie błahych, acz bardzo istotnych elementów rzeczywistości. Bohaterowie „Chłopów” prezentują różnorodne postawy życiowe oraz różnorodny stan majątkowy, jednak należy pojmować ich jako zbiorowość zjednoczoną wspólnym trudem, wspólnymi wierzeniami i wspólną kulturą. 

Bez względu na stan społeczny, życie wszystkich chłopów uzależnione jest od rytmu natury; pór dnia i roku. Pozorną monotonię życie w lipieckiej wsi przerywają i rozjaśniają tradycyjnie obchodzone święta i obrzędy. Analizując „Chłopów” Reymonta, należy jednocześnie patrzeć na nich jako na gromadę, jak i na wiele indywidualnych osób, z których każda jest zawieszona w konkretnej rzeczywistości. Inna jest postawa Macieja Boryny, któremu strach przed przepisaniem gospodarki na syna podpowiada zrękowiny z Jagną, inna postawa jego syna, Antka, nie potrafiącego zaakceptować ciasnych ram narzuconych przez gromadę. Z kolei postawa Hanki, żony Antka, która - mimo niskiej pozycji kobiet - potrafi doskonale zadbać o dobro własnej rodziny, rodzi podziw i litość jednocześnie.