Postawy życiowe prezentowane przez Dedala i Ikara

Mimo że tak blisko ze sobą spokrewnieni, Dedal i Ikar prezentowali skrajnie odmienne postawy życiowe, które ujrzeć możemy w kluczowym momencie mitu o ojcu i synu. Chociaż mieli wspólny cel, nie postępowali podobnie, z czego wynikały zróżnicowane skutki ich działania. Jeden z bohaterów wygrał życie i wolność, postępowanie drugiego doprowadziło go do porażki.

Dedal i Ikar mieszkali w zamku-labiryncie na Krecie, która byłą wyspą zarządzaną przez króla Minosa. Dedal był budowniczym owego zamku i znał się z królem wiele lat, toteż gdy chciał opuścić wyspę, by powrócić do swojej ojczyzny, Minos stanowczo się temu sprzeciwił. Uwięził ojca i syna w labiryncie, z którego nie można było znaleźć wyjścia. Wtedy sprytny Dedal sporządził z ptasich piór pozlepianych woskiem skrzydła dla siebie i Ikara. Miały one unieść ich ponad Kretę i pomóc w przedostaniu się do ojczyzny. Tuż przed wylotem Dedal ostrzegł syna, aby nie szybował zbyt wysoko, gdyż w ten sposób słońce może łatwo rozpuścić wosk. Przypomniał także, że lot zbyt nisko nad powierzchnią wody sprawi, że skrzydła nasiąkną wilgocią i syn runie do morza.

Na początku wszystko szło dobrze, jednak Ikar zachwycony swoim podniebnym szybowaniem zbliżył się zanadto do słońca, które rozpuściło wosk, jakim posklejane były pióra. Nieszczęśnik spadł z wielkiej wysokości. Zrozpaczony ojciec mógł tylko nawoływać syna, jednak bezskutecznie. Wyspę, na której rozbił się młodzieniec, nazwano Ikarią. Jego ojciec wylądowawszy na Sycylii dożył długich lat w chwale nadwornego budowniczego króla.

Jeśli chcielibyśmy porównać postawy obu śmiałków do postaw znanych z epok późniejszych, z łatwością moglibyśmy stwierdzić, iż Dedal prezentował postawę oświeceniową (zdroworozsądkową, racjonalną), a Ikar - romantyczną.

Dedal był wielkim budowniczym i wynalazcą, zbudował ogromny i skomplikowany zamek na dworze króla Minosa, później - na Sycylii - był uznawany za największego architekta. To on obmyślił plan wydostania się spod „jarzma” króla i stworzył skrzydła, co na pewno było poparte wcześniejszymi obserwacjami i badaniami. Był rozważny i praktyczny, nie dawał się ponieść emocjom, ale od początku do końca realizował stworzony przez siebie plan. Jako opiekuńczy ojciec udzielał Ikarowi wskazówek, dzięki którym plan obojga mógłby się powieść, natomiast kiedy syn zginął - Dedal długo opłakiwał jego śmierć. Świadczy to o wielkim przywiązaniu i rozwiniętych uczuciach rodzinnych.

Ikar natomiast przedstawiał bardziej romantyczną postawę. Nie zważał na przestrogi ojca, dał się ponieść wizji podniebnego lotu. Mimo swego niedoświadczenia był bardzo pewny siebie, być może nawet nie zdawał sobie sprawy z powagi sytuacji. Można się spierać, czy Ikar celowo nie posłuchał rady ojca i buntowniczo załamał dawane przez niego nakazy, czy po prostu o nich zapomniał zachwycony pięknymi widokami i możliwościami, jakie dawały przygotowane skrzydła. Niestety Ikar słono zapłacił za brak przezorności. Być może przeżył cudowne chwile szybując wysoko ponad wodami, jednak były to ostatnie doświadczenia w jego życiu. Można pytać, czy opłaca się poświęcać życie za cenę chwilowej przyjemności? Młodzieniec działał pod wpływem pozytywnych emocji, co jednak obróciło się przeciwko niemu i w efekcie zakończyło się śmiercią.

Mit o Dedalu i Ikarze można rozpatrywać na wielu płaszczyznach. Najczęściej porównuje się skrajne postawy obu mężczyzn, zwraca się także uwagę na konflikt pokoleń, czy relacje między ojcem a synem. Odczytuje się mit także jako metaforę dwóch dróg, które może wybrać człowiek - przemyślaną i zachowawczą albo pełną fantazji i nierozwagi. Mit pokazuje, że balansowanie na krawędzi i nieprzemyślane podejmowanie ryzyka kończy się porażką, a śmiałek, który chwilowo zyskał - w całokształcie stracił więcej. Natomiast  dobrze przygotowany plan jest często przepustką do sukcesu.