Adam Mickiewicz „Dziady” cz. III - Rollison - charakterystyka postaci

Jan Rollison jest młodym mężczyzną, studentem gimnazjum. Zostaje zamknięty w więzieniu przez carskich żołnierzy pod zarzutem spisku przeciwko carowi. Pomimo tortur, jakim zostaje poddany, Rollison nie zdradza żadnych informacji, czym budzi podziw carskich oficerów – jeden z nich stwierdza, że przeciętny żołnierz rosyjski już dawno by umarł, gdyby otrzymał podobną jak Polak chłostę.

Rollison jest dobrym człowiekiem, który swoje wcześniejsze – wolne – życie spędzał przede wszystkim na pilnej nauce w gimnazjum oraz na pracy zarobkowej, która przynosiła skromne dochody, pozwalające mu opiekować się niewidomą matką. Stara Rollisonowa codziennie przychodzi do Senatora i błaga go o wypuszczenie syna z więzienia. Ten jednak nie zgadza się. Pozornie wydaje kobiecie pozwolenie na widzenie z młodzieńcem, w rzeczywistości jednak każe ją zamknąć w osobnej celi. Związek Rollisona ze swoją cierpiącą matką stanowi analogię do tego, jaki łączył Matkę Boską z umierającym na krzyżu Jezusem.

Nie mogąc złamać milczącego oporu Rollisona, carscy żołnierze postanawiają zabić go i upozorować jego samobójczą śmierć. Szeroko otwierają okno w jego celi (pod pretekstem zdrowotnego wpływu świeżego powietrza), po czym gwałtem wyrzucają młodzieńca na zewnątrz. Szczęśliwie Rollisonowi udaje się przeżyć, o czym donosi ksiądz Piotr.

Rollison jest przykładem bohaterskiego patrioty, który woli tortury i śmierć od zdradzenia wrogowi tajnych informacji. Jego postawa jest z całą pewnością godna naśladowania.