Johann Wolfgang von Goethe „Faust” - problematyka utworu

Głównym problemem poruszonym przez Goethego w „Fauście” jest problem odwiecznego zmagania się jednostki wybitnej z granicami ludzkiego rozumu. Jednostka taka odczuwa cierpienie w momencie, w którym zdaje sobie sprawę z faktu, iż z racji swojej ludzkiej kondycji nie może osiągnąć pełni poznania świata, ponieważ ludzkie zmysły nie są wystarczająco doskonałe.

Tytułowy bohater utworu Goethego znajduje się właśnie w takim momencie swego  życia. Jest wybitnym uczonym, który w ciągu swego życia poznał wszystkie dostępne rodzajowi ludzkiemu tajniki wiedzy. Faust cierpi, ponieważ od tego punktu życie wydaje mu się nieznośnie jałowe i pozbawione jakiegokolwiek sensu. Pocieszenia szuka w czarnej magii, która jawi mu się jako nowa dziedzina, która być może jest w stanie odpowiedzieć na kolejne z jego pytań, dotyczących świata i egzystencji człowieka. W swoim zapale postanawia zawrzeć pakt z diabłem – ceną poznania prawdy i zakosztowania wszystkiego, co tylko sobie zażyczy, ma być dusza bohatera.

„Faust” stanowi szczegółowy obraz ewolucji duchowej bohatera, dokonującej się za pośrednictwem nauki, sztuki, a przede wszystkim – miłości. To właśnie miłość do dobrej Małgorzaty (drugi najważniejszy wątek utworu) skłania Fausta, choć nie w sposób bezpośredni, do przemiany emocjonalnej, która w końcu ocala go od wiekuistego potępienia. Miłość ukazana jest tu jako wielka siła, zdolna diametralnie odmienić człowieka i skłonić go do refleksji nad samym sobą.

Losy bohatera zawierają również niezwykle jasne przesłanie moralne – na przykładzie człowieka, który poznał całą prawdę, jaka dostępna jest ludzkości (a nawet więcej!), Goethe wykazuje, że największą dostępną nam wartością, jest miłość i miłosierdzie, a zajęciem najbardziej wzbogacająca i satysfakcjonująca życiowo jest służba oraz pomoc innym ludziom. Wartości te mają tak wielką moc, że są w stanie odmienić ludzki los.