Emancypantki w literaturze - portrety kobiet w literaturze pozytywistycznej

Postacie kobiece od zawsze pojawiały się w literaturze. Były przedstawione jako matki, żony, córki. W końcu jednak, ze względu na obyczajowość i zmieniające się normy społeczne, zaczęto ukazywać kobiety wyzwolone, które dążyły do samodzielności i niezależności.

„Siłaczka” to nowela Stefana Żeromskiego, która ukazuje losy nauczycielki, Stanisławy Bozowskiej. Niewątpliwie bohaterka jest jedną z pierwszych emancypantek ukazanych w literaturze. Kobieta za wszelką cenę chciała się kształcić. Ukończyła gimnazjum, a następnie pobierała prywatne lekcje u nauczyciela. Marzyła, że w przyszłości będzie sama nauczała dzieci i wprowadzała je w życie. Każdą wolną chwilę spędzała nad książkami, sumiennie się uczyła i poszerzała swoją wiedzę. Nie zależało jej na założeniu rodziny, chciała być kimś więcej niż gosposią i służącą. Co typowe dla emancypantek, zrezygnowała z miłości i wybrała samotne życie. Oddała się bez reszty książkom i nauczaniu dzieci. Niestety swoje zaangażowanie przypłaciła śmiercią.

W noweli Elizy Orzeszkowej pod tytułem „A..B..C” ukazana jest postać Joanny Lipskiej. Dziewczyna mieszkała z bratem w ubogim mieszkaniu. Kiedy zaczęło brakować im pieniędzy, postanowiła, że znajdzie pracę i pomoże bratu. Nie obawiała się porażki, wierzyła w swoje umiejętności i siłę. Kobiety tamtego okresu zazwyczaj zajmowały się domem i dziećmi, nie pracowały. Natomiast Joanna najęła się jako opiekunka i guwernantka. Była bardzo szczęśliwa, ponieważ praca z dziećmi sprawiała jej radość. Okazuje się jednak, że zbyt wyzwolone kobiety nie miały wówczas łatwego życia. Joanna została oskarżona o prowadzenie nielegalnej szkoły i stanęła przed sądem. Na szczęście wszystko skończyło się dobrze.

Historię kobiet przedstawia powieść Bolesława Prusa „Emancypantki”. Bohaterki poznajemy jako pracownice pensji dla dziewcząt. Posiadają one wyzwolone poglądy, pragną kształcić uczennice nie tylko na gospodynie domowe, ale także na mądre, wspaniałe kobiety. Główna bohaterka, Magdalena Brzeska marzyła, by założyć elitarną szkołę dla panien. Uważała, że kobiety powinny mieć takie samo prawo do nauki jak mężczyźni. Zrezygnowała z miłości do Stefana i postanowiła żyć samotnie. Inna bohaterka, pani Howard była zagorzałą emancypantką, która głosiła otwarcie feministyczne poglądy. Chciała, by młode dziewczynki dbały o swój rozwój i nie pozwoliły na dominację mężczyzn.

Od tamtego czasu w literaturze powstało wiele postaci emancypantek. Dzisiaj na szczęście kobiety mają takie same prawa jak mężczyźni.