Wpływ społeczny - definicja, przykłady, konsekwencje

Wpływ społeczny oznacza uzależnianie swojego zachowania lub sposobu myślenia od nacisku innych osób. Warto zaznaczyć, że nacisk ludzi może być zarówno rzeczywisty (czyli inni ludzie naprawdę wymagają, byśmy zmienili swoje zachowanie), jak i wyobrażony (myślimy tylko, że inni wymagają od nas zmiany).

Możemy wyróżnić trzy główne przejawy wpływu społecznego na człowieka. Pierwszy z nich to naśladownictwo. Naśladownictwo jest podjęciem określonego pod wpływem wzorowania się na innych ludziach – naśladowania ich. Przykładem naśladownictwa może być takie zdarzenie: jeśli pada niewielki deszczyk, dana osoba może nie otwierać parasola – dopóki nie zobaczy ona, że jest jedyną osobą bez parasola spośród wszystkich przechodniów.

Drugim przejawem wpływu społecznego jest konformizm. Jest to zjawisko ulegania opinii panującej wśród większości osób w grupie (lub dostosowywania swojego zachowania do większości). Dlaczego tak się dzieje? Jednostce, która dotychczas miała zdanie odmienne od grupy, wydaje się, że duża liczba osób w grupie ma nad nią przewagę pod względem ilości informacji – ich opinia prawdopodobnie więc jest bardziej właściwa. Co więcej, jednostka pozostając przy swoim zdaniu, czuje, że może narazić się na śmieszność i brak akceptacji otoczenia, stąd decyduje się na zmianę własnej opinii.

Trzeci przejaw to posłuszeństwo wobec autorytetu. Niektóre osoby w społeczeństwie wyróżniają się dużym szacunkiem i zaufaniem. Mogą stać się one wzorami dla innych, a ich prośby i nakazy nieraz spotykają się z bezdyskusyjnym posłuszeństwem. Udowodniono, że człowiekowi łatwiej jest słuchać osoby, którą sam spostrzega jako autorytet. Warto zaznaczyć, że zdarza się, iż bycie autorytetem nie jest zależne od cech osobowych, ale od przypadkowych okoliczności. Autorytetem, a tym samym wzorem zachowania, może być po prostu dobrze ubrana osoba, pewnie wykonująca pewne czynności. Dobrze pokazującym oddziaływanie przypadkowego autorytetu, jest zjawisko przechodzenia przez ulicę na czerwonym świetle. Jeśli stojąc na pasach i czekając na zielone światło, zobaczymy biznesmena w garniturze pewnym krokiem przemierzającego ulicę, to łatwiej będzie nam również złamać przepisy. Jeśli ktoś taki przeszedł na czerwonym świetle, to dlaczego i ja bym nie mógł? Zupełnie inaczej ta sytuacja wyglądałaby w momencie, gdy osobą łamiącą przepisy byłby człowiek zataczający się pod wypływem alkoholu i niechlujnie ubrany.

Na koniec należy zaznaczyć, że o ile społeczeństwo dość silnie może wpływać na zachowania i opinie jednostek, to uleganie wpływom społecznym w dużej mierze zależy od osobowości jednostki – jej poczucia pewności siebie i skłonności ulegania naciskom.