Partie masowe - definicja, charakterystyka, przykłady

Partie masowe są ukierunkowane na skupieniu wokół siebie jak największej liczby obywateli i zdobywanie nowych członków. Ich program musi być jak najbardziej szeroki i uniwersalny, by trafił do bardzo wielu odbiorców. Pierwsze takie partie zaczęły powstawać w drugiej połowie XIX wieku, jednak ich rozkwit nastąpił na początku XX wieku, wraz z rozpowszechnieniem prawa wyborczego.

Partie masowe mają bardzo dobrze rozwiniętą organizację, którą ze względu na komórkę organizacyjną można podzielić na 2 typy: komórka zakładowa – np. partie komunistyczne, komórka terenowa – np. partie socjaldemokratyczne.

Przynależność do partii jest sformalizowana, co oznacza, że istnieją zasady i wytyczne dotyczące przyjęcia, zawieszenia bądź wykluczenia z jej struktur. Aby zdobyć jak największe poparcie członkowie działają nie tylko w czasie kampanii, ale również poza nią, aby nie dać wyborcom zapomnieć o sobie, a więc można powiedzieć, że jej aktywność jest stała. Do promowania swojej partii bardzo często stosują takie metody, jak propaganda czy agitacja polityczna, co nie zawsze daje pożądany skutek i może zniechęcać niektórych wyborców lecz by zdobywać coraz to nowych członków muszą stosować właśnie masowe środki. Przyjęło się, że partie te mają w swoich strukturach ponad 10% osób, które na nie głosują. Z jej szeregów wyłania się elita rządząca, która kieruje działaniami partii. Niekiedy zarzuca im się, że w swoim programie nie zawierają żadnej ideologii, a jedynie populistyczne hasła wyborcze, które po wygranych wyborach odchodzą w zapomnienie.

Poszerzenie czynnego prawa wyborczego zmusiło partie konserwatywne i liberalne do zabiegania o masowe poparcie wyborców, jednak to socjaldemokracja wprowadziła największy rozkwit partii masowych. Tworzone przez robotników związki zawodowe z czasem przekształcały się w ugrupowania polityczne. Najlepszymi przykładami partii masowych jest Socjaldemokratyczna Partia Niemiec i brytyjska Partia Pracy - stwarzające struktury mogące zainteresować klasę pracującą, czyli tę najliczniejszą.