Konstytucja RP - art. 18. - interpretacja, znaczenie

Konstytucja RP, Rozdział 1, Art. 18: „Małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej.”

Konstytucja Rzeczypospolitej określa małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny. A zatem – jednej kobiety i jednego mężczyzny, czyli nie dopuszcza się poligamii. Związanie z małżeństwem instytucji rodziny oraz macierzyństwa i rodzicielstwa oznacza, że ustawodawcy nie wolno zmienić definicji małżeństwa, które rozumie się jako instytucję związaną z prokreacją i wychowaniem dzieci.

Małżeństwo opiera się na zasadzie dobrowolności i jest wolnym wyborem jednostek. Małżonkowie mają równe prawa i obowiązki, jakie przysługują im z racji zawarcia związku małżeńskiego, oraz prawa w rodzinie, wobec swoich dzieci. Rodziną są małżonkowie i ich dzieci. Rodzina jest podstawową komórką społeczną i jej pierwszym zadaniem jest wychowanie potomstwa. Użyte w Konstytucji pojęcie rodzicielstwa mówi jednak, że rodziną będzie również samotny rodzic z dzieckiem (tzw. rodzina niepełna).

Jeśli chodzi o kwestię osobowości prawnej, to nie jest ona zagwarantowana rodzinie jako podmiotowi, jako całości, ale przysługuje poszczególnym członkom rodziny, które są podmiotami stosunków prawnych. Prawo gwarantuje ochronę macierzyństwa, a zatem podkreśla szczególna relację między matką i dzieckiem, zwłaszcza matką ciężarną i bezpośrednio po porodzie. Nie oznacza to jednak uprzywilejowania macierzyństwa wobec ojcostwa jeśli chodzi o stosunki prawne w rodzinie. Rodzicielstwo mówi o szczególnej wartości posiadania dzieci, podejmowania przez rodziców decyzji o poczęciu i później wychowaniu dzieci. Żadna władza nie może ingerować w te decyzje. 

Rodzicielstwo jest chronione konstytucyjnie, a w związku z tym, władze publiczne mają określone obowiązki wobec rodziny. Dotyczą one zabezpieczenia małżeństwa, rodziny, macierzyństwa – przed wszelkimi zagrożeniami dla ich normalnego, zdrowego funkcjonowania. Organy państwowe powinny niwelować i usuwać zagrożenia grożące rodzinie ze strony podmiotów zewnętrznych oraz podejmować odpowiednie działania w sferze społecznej i gospodarczej, prowadzić politykę społeczną, która wspiera małżeństwa i rodziny, umacnia ich wzajemne więzi. Wiąże się to z odpowiednią polityką podatkową i mieszkaniową, z udzielaniem świadczeń socjalnych, ochroną praw małżonków.

Prawa te przysługują wszystkim rodzinom zamieszkałym na terytorium RP, także rodzinom cudzoziemców.