UNESCO - cele, działalność, funkcje. Opis

UNESCO, czyli - w nieco złożonej formie - Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury - to wyspecjalizowana część strukturalna ONZ. Z główne zadanie UNESCO uznało promowanie międzynarodowej kooperacji w dziedzinach takich jak: kultura, szkolnictwo i nauka. Na szeroką skalę zajmuje się również walką o prawa człowieka.

Jak już zostało powiedziane - podstawowym celem UNESCO jest utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa narodów poprzez szerzenie oświaty, kultury i nauki. UNESCO dąży do zapewnienie ogólnego poszanowania sprawiedliwości, praworządności i praw człowieka, a także wszystkich swobód zapisanych w Karcie ONZ bez względu na język, rasę, religię czy płeć. Dla realizacji tych celów UNESCO popiera współpracę narodów na drodze rozwoju kultury, upowszechniania oświaty i badań naukowych. Organizuje konferencje, międzynarodowe seminaria i sympozja, tworzy grupy badawcze i przygotowuje projekty konwencji, inicjuje programy działania i udziela koniecznej pomocy technicznej, organizuje kampanie informacyjno-promocyjne i obchody rocznic międzynarodowych. 

Pola działalności UNESCO są zatem bardzo rozległe. Jeśli chodzi o oświatę, to prowadzi ona np. programy zmierzające do likwidacji analfabetyzmu na świecie i działa na rzecz rozwoju szkolnictwa, szczególnie w krajach rozwijających się. Pracownicy UNESCO opracowują specjalne podręczniki, pomagają wykształcić nauczycieli i przyznają stypendia. W dziedzinie nauki organizacja zajmuje się poszukiwaniem i wykorzystaniem bogactw naturalnych, ochroną środowiska naturalnego, badaniem mórz i oceanów. Poza tym interesuje się też przypadkami łamania praw człowieka, walczy z dyskryminacją i zajmuje się ochroną praw zwierząt. Natomiast w obszarze kultury, UNESCO stara się upowszechniać dostęp do dzieł sztuki, zapewnić im odpowiednią ochronę i rozwijać muzea, biblioteki i inne tego typu placówki. W związku z międzynarodowym przepływem informacji, UNESCO wypracowała zasady kodeksu etyki dziennikarskiej, ponieważ i ona kształci dziennikarzy, którzy przygotowują prasowe materiały oświatowe. Od 1978 r. funkcjonuje Światowy Program Spuścizny, roztaczający opiekę nad historycznymi miejscami i krajobrazami o uniwersalnym znaczeniu. Najbardziej znaną inicjatywą jest prowadzony przez UNESCO Międzynarodowy Rejestr Zabytków, czyli rejestr dóbr kultury (zabytków, zespołów zabytkowych itp.) objętych specjalną ochroną, które mają wielkie znaczenie dla kultury ogólnoludzkiej. Wpisane na listę obiekty są chronione w razie działań wojennych. Zajmuje się też przekładami arcydzieł literatury światowej, bada kultury poszczególnych krajów, a pod jej patronatem odbywają się międzynarodowe obchody rocznic urodzin wybitnych twórców i uczonych.