Finlandyzacja - definicja, opis, geneza pojęcia

Finlandyzacja jest pojęciem powstałym po II wojnie światowej, kiedy nasilał się konflikt pomiędzy blokiem zachodnim a wschodnim. Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich liczył, że w wyniku powojennych ustaleń nastąpi przyłączenie do jego ziem Finlandii (jako jednej z republik lub jako państwa satelickiego). Tak się nie stało, jednak rządzący Republiką Finlandii mieli świadomość radzieckich roszczeń, a wobec zależności gospodarczej między krajami, musieli podjąć odpowiednie kroki, by uniknąć konfliktu.

Postanowiono więc, że Finlandia zachowa neutralność, a stosunki zagraniczne prowadzone będą w sposób stabilny, zrównoważony, bez opowiadaniem się po którejkolwiek ze stron. W obawie na reakcję ZSRR odrzucono nawet plan Marshalla, który miał ogromne znaczenie dla odbudowy Europy po II wojnie światowej. Widać więc, że owa „neutralność” nie była pełna – Finlandia zachowała niepodległość kosztem ograniczenia suwerenności. Jednak zmniejszenie kontaktów z Zachodem zagwarantowało Finlandii samodzielne prowadzenie spraw wewnętrznych (ZSRR mniej w nie ingerowało). Właśnie taki charakter miały stosunki między tymi państwami w latach 1945–1989.

W literaturze przedmiotowej obecne jest stwierdzenie, jakoby finlandyzacja była ograniczeniem swobody przez mocarstwo. Wart jednak zauważenia jest fakt, iż Finlandia sama wyszła z inicjatywą. Postanowiono działać szybko – nie dano ZSRR czasu na podjęcie jakichkolwiek kroków, co zażegnało możliwość konfliktu.

Za jednego z głównych twórców tego terminu uchodzi Urho Kaleva Kekkonen. Już przed wojną zasiadał on w fińskim parlamencie. W roku 1950 został premierem, rządzącym do 1956, z niespełna roczną przerwą między 1953 a 1954 r. Po zakończeniu kadencji wybrany został prezydentem i sprawował władzę aż do roku 1981.