Ład społeczny - Czynniki kształtujące ład społeczny. Ład społeczny i jego typy

Człowiek funkcjonuje w społeczeństwie. Wszystkie jednostki oraz grupy społeczne, by zrealizować swoje cele, każdego dnia wchodzą w najrozmaitsze relacje. Cele, do których dążą, mogą się jednak między sobą różnić, stąd niezbywalną cechą społeczeństwa jest konflikt społeczny. Konflikty występujące w społeczeństwie nie są jednak siłą niszczącą społeczność, a wręcz przeciwnie – występując w ramach pewnego ładu społecznego, mogą stać się źródłem rozwoju. Wspomniany ład społeczny jest bowiem stanem równowagi społeczeństwa, określonym przez normy społeczne i prawne sposobem zaprowadzenia w społeczeństwie porządku i harmonii.

Cechą ładu społecznego jest umożliwienie współpracy członków społeczeństwa, która prowadzi do dobra wspólnego. Ustalanie wspólnych celów i negocjacje w sprawie ewentualnych różnic przebiega na zasadzie dążenia do kompromisu i konsensusu.

Możemy rozróżnić dwa główne typy ładu społecznego (wg S. Ossowskiego) – ich podział opiera się na stwierdzeniu, kto w głównym stopniu wpływa na kształtowanie się ładu społecznego. Ład społeczny monocentryczny występuje wówczas, kiedy istnieje pewna wąska grupa ludzi, decydująca o celach i działaniach grup społecznych czy całych społeczeństw. Ten typ ładu społecznego jest charakterystyczny dla dyktatur oraz krajów autorytarnych. Drugim typem ładu społecznego jest ład policentryczny, w którym kluczowa rola przypisana jest poszczególnym jednostkom, ponieważ jednostki są autonomiczne i mogą same decydować o losie swoim i grup, do których należą. Policentryczny ład społeczny cechuje społeczeństwa demokratyczne o gospodarce kapitalistycznej.

Kształt ładu społecznego, jaki obowiązuje w danym społeczeństwie (kraju), jest tworzony poprzez oddziaływanie na społeczność kilku ważnych czynników: prawa, religii, obowiązującej moralności i etyki oraz kształtowanej przez dziesięciolecia tradycji.

Podsumowując, ład społeczny jest uporządkowaniem społeczeństwa, które pozwala na jego sprawne funkcjonowanie i rozwiązywanie wewnętrznych konfliktów. Ze względu na podmiot kształtujący ład społeczny wyróżniamy ład monocentryczny i policentryczny. Wyróżnić też można kilka czynników, które decydują o kształcie porządku w danej społeczności.