Norma moralna, normy moralne - przykłady, rodzaje, definicja. Normy etyczne

Jednym z rodzajów norm społecznych są normy moralne (inaczej: normy etyczne). Określają one, jakie zachowania są właściwe, a jakie godne potępienia, klasyfikują czyny na dobre i złe. O ile występowanie pozostałych norm społecznych jest uwarunkowane różnymi okolicznościami (np. norm religijnych zobowiązani są przestrzegać wyznawcy danej religii, a norm prawnych ludzie przebywający na terenie państwa, w którym normy takie obowiązują), to normy moralne są powszechne – obowiązują zawsze, wszędzie i wszystkich ludzi.

Warto dodać także, że normy moralne mają pierwszeństwo nad innymi normami, ich nieprzestrzeganie, dawanie pierwszeństwa innym normom grozi sankcją o charakterze moralnym, oburzeniem środowiska, może wiązać się z represjami ze strony państwa, jeśli norma moralna jest zbieżna z normą prawną.

Jakie są źródła norm moralnych? Ludzkość od wieków poszukiwała odpowiedzi na pytanie, co decyduje o moralności pewnych zachowań, wynikiem namysłu nad tym problemem są liczne koncepcje pochodzenia norm moralnych. Normy moralne mogą mieć źródło w umyśle człowieka, pochodzić od bytów nadprzyrodzonych – np. Boga, mogą również być wynikiem praw natury czy też wynikać z emocji człowieka. Normy moralne często zbiegają się z normami religijnymi – tradycja i zwyczaj wpływające na normy moralne współdziałają z powagą ustaleń religii, przez co wzmacnia się obowiązek przestrzegania norm moralnych.

Próbę systematyzacji norm moralnych ze względu na dziedziny życia, do których się odnoszą, przeprowadziła Maria Ossowska. Wyróżniła ona 7 głównych grup norm moralnych: w obronie istnienia biologicznego (najważniejsze), w obronie godności, w obronie niezależności, prywatności, zaufania, sprawiedliwości oraz normy, które mają na celu regulować konflikty społeczne.

Ze względu na fakt zróżnicowania społeczeństw świata, różnorodnych czynników wpływających na historyczny ich rozwój oraz oddziaływanie odmiennych religii, czyn określany przez moralność danej społeczności jako dobry, na innej szerokości geograficznej może być klasyfikowany odmiennie. Różnorodność moralności społeczeństw, grup oraz jednostek sprawia, że ogromnie trudno byłoby ustalić przepisy prawa zgodne z dominującą moralnością (jak zmierzyć, która moralność dominuje?). Doprowadzenie do zbieżności norm moralnych z prawnymi z pewnością wzmocniłyby przestrzeganie tych norm, w praktyce jest to jednak nie do zrealizowania.