Konwencje - Konwencja nowojorska (1958 r.) - cel, treść, skutki

W Nowym Jorku, w dniu 10 czerwca 1958 r., sporządzona została Konwencja o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych orzeczeń arbitrażowych. Owa Konwencja nowojorska jest podstawowym światowym aktem prawnym – została sporządzona w zastępstwie Konwencji genewskiej z 1923 roku. Ta ostatnia zawierała bowiem zbyt duże wymagania na to, aby orzeczenia mogły być wykonywane.

Określenie „orzeczenia arbitrażowe” oznacza, najprościej mówiąc, orzeczenia, decyzje wydawane przez arbitrów powołanych specjalnie do określonej sprawy, a także orzeczenia wydawane przez specjalne instytucje arbitrażowe. Najważniejszym przedmiotem omawianego dokumentu są orzeczenia arbitrażowe sporządzane za granicą, przy czym o ich charakterze zagranicznym decyduje fakt wydania za granicą albo uznania takiego orzeczenia za krajowe w państwie, w którym żąda się jego wykonania.

Konwencja z Nowego Jorku odnosi się także do uwzględniania i wykonywania orzeczeń arbitrażowych, które na skutek konfliktów między osobami fizycznymi albo też prawnymi zostały wydane w państwie innym niż w tym, w którym domaga się ich uznania i wykonania. Konwencja mówi także tego typu orzeczeniach arbitrażowych, które w państwie, w którym żąda się ich uznania i realizacji, nie są uważane za orzeczenia krajowe.

Państwa, które chcą rozstrzygnąć jakiś spór, godzą się na sporządzenie umowy pisemnej, w sprawie rozstrzyganej drogą arbitrażu. Podstawowym przepisem Konwencji jest Artykuł 3, który zobowiązuje państwa do uznania orzeczeń arbitrażowych za wiążące i wykonania ich postanowień w sposób zgodny z procedurą obowiązującą na terenie kraju wykonywania. Aby można było wykonać orzeczenie, należy przedłożyć oryginał orzeczenia lub jego uwierzytelniony odpis. Artykuły 5 i 6 Konwencji nowojorskiej mówią dalej o odmowie wykonania orzeczenia.

Jeśli idzie o Polskę, Konwencja nowojorska została uznana za słuszną, a następnie przyjętą przez władzę PRL 19 lipca 1961 r.