Strategia lizbońska - cele, postanowienia, opracowanie

Na początku 2000 roku w Lizbonie odbyło się posiedzenie Rady Europejskiej, którego efektem było przyjęcie podstawowego planu gospodarczego dla całej Unii Europejskiej, nazwanego strategią lizbońską. Zasadniczym zadaniem Strategii było szybkie rozwinięcie gospodarki Unii Europejskiej w możliwie największym stopniu, by uczynić z niej poważnego konkurenta dla światowych regionów gospodarczych, m.in. Stanów Zjednoczonych. 

Wyznaczono cztery ważne punkty planu: liberalizację, innowacyjność, spójność społeczną oraz przedsiębiorczość. Pierwszy z nurtów odnosił się przede wszystkim do finansów, transportu, telekomunikacji i rynków energii, drugi miał za zadanie pomagać w wykorzystywaniu wiedzy i nauki w ekonomii. By uczynić gospodarkę unijną bardziej innowacyjną postanowiono zainwestować w badania naukowe (dofinansowanie badań miało osiągnąć poziom 3% PKB) i nowoczesne technologie. Promowanie przedsiębiorczości zakładało przede wszystkim wprowadzanie pewnych udogodnień dla przedsiębiorstw, inwestorów, organizacji itp., w szczególności ograniczenie biurokracji utrudniającej podejmowanie inwestycji, natomiast spójność społeczną miało zapewnić stworzenie państwa socjalnego. 

Ważnym punktem było również założenie, iż uda się zwiększyć procent zatrudnionych do 70% dla mężczyzn i 60% w przypadku kobiet. Rozszerzeniem  założeń lizbońskich była  Strategia Goeteborska. Jak pokazały kolejne raporty (m.in. raport z 2004 roku premiera Holandii Wima Koki) nie udało zrealizować się podstawowych założeń Strategii, finanse przeznaczone na rozwój nauki nie przekroczyły nawet 2% PKB, a biurokracja została tylko nieznacznie ograniczona. Plan rozwoju gospodarczego UE obliczony był na dziesięć lat, zatem termin jego realizacji minął w 2010 roku. Z perspektywy czasu widać, iż nie udało się wdrożyć znacznej części założeń, fiasko Strategii Lizbońskiej spowodowane było m.in. kryzysem finansowym lat 2008–2009 (który dotknął nie tylko państwa europejskie), a także zbyt ogólnym sformułowaniem celów i brakiem odpowiednich organów, które konsekwentnie wdrażałyby w życie kolejne inicjatywy.