Demokratyczna Republika Konga - Wojna domowa w Demokratycznej Republice Konga. Opracowanie

W latach 1994-1995 w Rwandzie doszło do konfliktu zbrojnego, podczas którego miało miejsce ludobójstwa ludności. Rzesze uciekinierów osiedliły się w sąsiedniej Demokratycznej Republice Konga (wówczas funkcjonującej jeszcze po nazwą Zair), pojawili się również żołnierze milicji Hutu, nazywani też Interahamwe. Na miejsce osiedlenia wybrali wschodnie tereny RP Konga. Z tego obszaru dokonywali ataków na teren Rwandy. Wschodnie rubieże Konga zamieszkiwali także wrogo nastawieni do władz kongijskich Tutsi, zwani Banyamulenge.

Pod koniec 1995 roku armia zairska w porozumieniu z Interahamwe dokonały zbrojnej napaści na osiedla Banyamulenge. Podczas napaści dochodziło do licznych masakr na Tutsi, największej dokonano w miejscowości Mokoto. W październiku 1996 roku wyszedł nakaz opuszczenia przez Banyamulenge terytorium Zairu. Dano im na to zaledwie tydzień. W tej sytuacji ludność wszczęła bunt. Wsparcia udzieliły im inne państwa afrykańskie: Rwanda, Angola, Uganda i Burundi. Tym samym rozpętała się wojna, która przeszła do historii jako I wojna domowa w Kongu, a trwała przez dwa lata (1996-1997). Wkrótce powstał Sojusz Sił Demokratycznych na rzecz Wyzwolenia Konga (AFDL), w skład którego weszli członkowie Banyamulenge oraz przedstawiciele zairskiej opozycji. Przywódcą AFDL został Laurent-Desire Kabila.

Wkrótce siły Sojuszu przeprowadziły atak na resztę kraju i 17 maja 1997 roku zdołały zdobyć samą stolicę, Kinszasę. Rządzący w państwie od 1965 roku Mobutu Sese Seko zrzekł się panowania i wyemigrował z Konga. Władzę przejął Kabila. Zair przemianowano ponownie na Demokratyczną Republikę Konga, jednak rządy nowej głowy państwa także nie cieszyły się aprobatą Tutsi, bowiem powoli odsuwano ich od wpływu na politykę w kraju. Niedługo potem Kabila zażądał, aby Kongo opuściły wszystkie wojska obce. Banyamulenge odpowiedzieli powstaniem w Gomie i Bukavu i utworzeniem Kongijskiego Ruchu na rzecz Demokracji (RCD). Celem rebeliantów było obalenie Kabili. W tym konflikcie również uczestniczyły siły państw obcych – powstańców wsparły Rwanda, Uganda i Burundi, natomiast Kabilę – Zimbabwe, Angola, Namibia i Czad.

Ze względu na udział dużej liczby państw „Czarnego Kontynentu” konflikt ten często nazywa się afrykańską wojną światową. Walki toczyły się aż do 2003 roku. W międzyczasie obóz rebeliantów wyraźnie podzielił się na kilka frakcji, co utrudniało walkę przeciw wojskom rządowym. Kabila posiadał zdecydowanie większe wsparcie z zewnątrz, jednak przez kilka lat nie udało mu się całkowicie stłumić buntu. Kilkukrotnie podejmowano się także pertraktacji pokojowych, lecz bez większego efektu, bowiem zawsze któraś ze stron nie respektowała porozumienia. W 1999 roku w Lusace doszło do spotkania przedstawicieli sześciu państw uczestniczących w wojnie, którego efektem było ustanowienie zawieszenia broni. Niestety żadna ze stron nie przestrzegała zobowiązań i walki toczyły się nadal.

W 2001 roku z rąk własnego ochroniarza zginął Kabila, a rządy w państwie przejął jego syn, Joseph Kabila. Kolejny rozejm zawarto w Sun City w 2002 roku, jednak i te postanowienia były łamane. Za koniec II wojny domowej w Kongu uznaje się przejęcie władzy przez Rząd Tymczasowy, który został utworzony na mocy porozumienia Demokratycznej Republiki Konga z Ugandą w Luandzie dnia 6 września 2002 roku, potwierdzonego w grudniu w Pretorii.