Naddniestrze - Konflikt naddniestrzański - opracowanie

Naddniestrze to nazwa nieuznawanego przez społeczność międzynarodową, ale suwerennego państwa, które powstało z oderwania się wschodniej części Mołdawii. Teren położony jest pomiędzy Dniestrem a Prutem. Do 1989 roku Naddniestrze było częścią Mołdawskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Po rozpadzie ZSRR na mapach Europy oraz Azji zaroiło się od nowym państw. Wiele z nich swój początek wywalczyło na drodze zbrojnego konfliktu.

Podobnie było z Naddniestrzem – zaognienie sytuacji pojawiło się w latach 1989-1990, a przyczyniło się do tego forsowane przez niektóre siły polityczne Mołdawii planu powtórnego zjednoczenia z Rumunią a także próba wprowadzenia języka rumuńskiego do urzędów (na miejsce języka rosyjski pełniącego dotychczas w Mołdawii rolę języka urzędowego). W odpowiedzi na ogłoszoną,23 czerwca 1990 roku przez Mołdawię deklaracje o suwerenności oraz dla ochrony własnych interesów gospodarczych separatyści naddniestrzańscy (w głównej mierze ludność rosyjskojęzyczna, stanowiąca ponad połowę populacji tego terytorium) dokonali secesji. Natomiast 2 września powołali do życia Naddniestrzańską Republikę Mołdawską (NRM).

Z czasem nowa republika wyłoniła w wyborach własny (prorosyjski) parlament i prezydenta. Ponadto rozpoczęto przejmowanie kontroli nad mołdawskimi instytucjami. Z tym faktem oraz z secesją najbogatszej części republiki nie mogły pogodzić się władze Mołdawii. Toteż w marcu 1992 roku armia mołdawska próbowała siłą zlikwidować NRM. Ostatecznie separatystyczna republika obroniła się dzięki nieformalnej pomocy Federacji Rosyjskiej. Jednak już 1 kwietnia 1992 roku,  po wygaśnięciu ultimatum, w którym żądano rozbrojenia naddniestrzańskich sił zbrojnych, w rejonie Dubossar i Bender wznowiono działania zbrojne. Do najcięższych starć dochodziło w maju i czerwcu.

Dzięki pomocy udzielonej przez armię rosyjską Naddniestrzu udało się ocalić swoją niezależność, zaś Mołdawia musiała wyrazić zgodę na zaprzestanie walk. Porozumienie o przerwaniu ognia podpisane zostało 6 lipca 1992 r. przez prezydentów Rosji i Mołdawii. Porozumienie rozejmowe kończące wojnę w Naddniestrzu weszło w życie 27 lipca. W dużym stopniu zostało wymuszone przez dowódcę 14. armii – gen. Aleksandra Lebiedia – który przypuścił atak na pozycje mołdawskie zagrażające Tyraspolowi (stolicy Naddniestrza).

Od 1992 roku Rosja sprawuje nieformalną pieczę nad Naddniestrzem i utrzymuje tam kontyngent wojskowy – spełniający funkcję sił pokojowych w ramach podpisanego w 1992 roku porozumienia o zawieszeniu broni. Co prawda porozumienie położyło kres przemocy, ale do dnia dzisiejszego nie udało się  znaleźć trwałego rozwiązania konfliktu o Naddniestrze.