Deklaracje - Deklaracja brukselska (2002 r.) - cel, treść, znaczenie

W ostatnich latach Unia Europejska podjęła się próby rozwiązania jednego z ważniejszych problemów współczesnej Europy i świata – mowa o kwestii handlu ludźmi. W związku z potrzebą stworzenia konkretnego programu działania, w dniach 18-20 września 2002 roku z inicjatywy Komisji i Parlamentu Europejskiego oraz Organizacji Międzynarodowej ds. Migracji doszło do spotkania w ramach Konferencji Europejskiej w sprawie zapobiegania i zwalczania handlu ludźmi – Global Challenge for the 21st Century. Do obrad przystąpili m.in. przedstawiciele rządów krajów członkowskich oraz kandydatów do UE, eksperci, reprezentanci różnego typu organizacji oraz osoby postronne. Efektem ich pracy było wydanie Deklaracji brukselskiej (Deklaracji o Zapobieganiu i Zwalczaniu Handlu Ludźmi).

Deklaracja brukselska mieści w sobie wykaz „standardów i dobrych praktyk”, których wypełnienie przez państwa członkowskie w znacznym stopniu mogłoby zlikwidować problem handlu ludźmi i zapobiec ewentualnemu odrodzeniu się struktur przestępczych trudniących się tymi procederami. Istotna jest nie tylko walka z istniejącymi już strukturami, ale również wszelkie działania prewencyjne.

By zapobiegać sytuacjom handlu ludźmi, należy równocześnie zwalczać sieć handlarzy ludźmi i budować świadomość społeczeństw, iż takie niebezpieczeństwo istnieje oraz uczyć, jak się przed nim chronić. Jednak zdaniem twórców Deklaracji – nie byłoby możliwe realne przeciwstawienie się grupom przestępczym bez odpowiedniej współpracy różnych instytucji krajowych i międzynarodowych; szczególnie dużą rolę przypisano w tym względzie efektywnemu przepływowi informacji co do działających grup przestępczych i akcji zwalczających je. Podkreślono, iż wyłącznie zintegrowane działania są w stanie przynieść wymierne wyniki.

Dodatkowym postanowieniem zawartym w treści dokumentu była inicjatywa powołania Grupy Ekspertów ds. Handlu Ludźmi, która zajęłaby się wdrażaniem projektu w życie i wypracowała konkretne metody zwalczania handlu ludźmi, m.in. wszczęłaby procedury, dzięki którymi nawiązałaby się współpraca pomiędzy państwami, chroniła i udzielała pomocy ofiarom handlu ludźmi oraz podjęłaby się współpracy z organami policji i wymiaru sprawiedliwości. Na potrzeby projektu miałaby ona ponadto sporządzać szczegółowe raporty na temat stanu prowadzonych prac.

Deklaracja brukselska stanowiła zaledwie mały wycinek w budowaniu nowoczesnej i przede wszystkim skutecznej strategii zwalczania handlu ludźmi, jednak jej wydanie było niezbędne, by móc określić podstawowe priorytety przedsięwzięcia.