Izrael - partie polityczne - Likud, Herut. Omówienie działalności partii

Początek lat 20. XX wieku wiąże się z narodzinami rewizjonizmu syjonistycznego, któremu w pierwszej fazie przewodził Władymir Zeev Żabotyński. Następnie tradycje te podjęła partia Herut, na czele z Menachem Beginem. Przedstawiciele tego ugrupowania opowiadali się za utworzeniem państwa izraelskiego na terytorium tzw. Wielkiego Izraela, a także wysiedlenia zamieszkujących na tym obszarze Arabów. Losy partii Herut łączą się dość wyraźnie z historią kolejnej z bardzo ważnych frakcji, mowa tu o partii Likud.

Została ona założona w 1973 roku, tuż przed wyborami do ósmego Knesetu. W skład jej weszły dwa stronnictwa partii – Gahal (składające się z Gush, Herut i Librralism) oraz Laam (Wolne Centrum połączone z Listą Narodową i Ruchem na Rzecz Wielkiego Izraela). Likud jest partią centroprawicową, popierającą ruch syjonistyczny Izraelczyków.

Na przestrzeni lat nieznacznie zmieniały się zapatrywania jej liderów na politykę względem narodów arabskich, wobec czego na tym tle niejednokrotnie dochodziło do zgrzytów. Zapatrywania członków partii na kwestie gospodarcze sytuują się głównie w granicach poparcia dla zasad wolnego rynku, jednak częstokroć deklaracje liberalizujące w praktyce ustępują strategii umiarkowanie konserwatywnej. Spośród działań na tle gospodarczym, warto wspomnieć o prywatyzacji kilku ważnych przedsiębiorstw państwowych, wdrażaniu wolnorynkowych ustaw, zmniejszeniu podatków i ceł.

Cztery lata po utworzeniu ugrupowania, jego reprezentanci wygrywają wybory do Knesetu, a Menach Begin zostaje premierem. Warto zaznaczyć, iż był to pierwszy nielewicowy szef rządu Izraela. Begin zasłynął przede wszystkim z rozpoczęcia rozmów i doprowadzenia do zawarcia pokojowego porozumienia z Egiptem w Camp David w 1979 roku. Początkowo partia trzymała się linii ostrego sprzeciwu przeciwko utworzeniu państwa palestyńskiego i udzielała aprobaty dla osadnictwa izraelskiego w rejonie Strefy Gazy i Judei. Negocjacji z Palestyńczykami podjął się dopiero trzeci z przywódców ugrupowania, Benjamin Netanyahu.

Idea rozpoczęcia rozmów z Jaserem Arafatem nie spodobały się części członków Likudu, na tym tle doszło do rozłamu w łonie partii. Kilkuosobowa grupa odłączyła się i utworzyła własną frakcję – Herut. Na przełomie wieków liderem ugrupowania został Ariel Sharon (premier Izraela od 2001 roku). Polityka umiarkowanej ugodowości w stosunku do Palestyńczyków (wynikiem prowadzonych negocjacji z Palestyną było m.in. zlikwidowanie części osiedli izraelskich w Strefie Gazy) wywołała falę krytyki członków partii. Ostatecznie Sharon zrezygnował z działalności w Likudzie. Wkrótce założył własną partię Kadima o charakterze centrowym.

W drugiej połowie pierwszego dziesięciolecia XXI wieku poparcie dla Likudu zmalało, ale nadal jest ona jednym z czołowych ugrupowań i posiada znaczny wpływ na kształt życia politycznego w kraju.