Robert Schuman - ojciec Europy. Deklaracja Schumana - opracowanie

Doświadczenie dwu wojen światowych, a w szczególności drugiej uświadomiły europejskim politykom i mężom stanu, jak ważne są wysiłki na rzecz budowania światowego pokoju i integracji. Dlatego też ponownie powrócono do idei zjednoczonej Europy.

Jako pierwszy zasygnalizował potrzebę integracji państw Winston Churchill, premier Wielkiej Brytanii, podczas wystąpienia w Zurychu w 1946 roku. Wysunął on wówczas pomysł stworzenia „Stanów Zjednoczonych Europy”. Z kolei Jean Monnet, ekonomista francuskiego pochodzenia, zaproponował metodę małych kroków, która polegałaby na stopniowym poszerzaniu współpracy na kolejne obszary, głównie natury gospodarczej, a na końcu dopiero – objęłaby kwestie polityczne. Poglądy Monneta nie były bez wpływu na wkrótce wysuniętą koncepcję Roberta Schumana, ministra spraw zagranicznych Francji. Na jednej z konferencji prasowych, 9 maja 1950 roku, Schuman zaprezentował plan współpracy Francji z Niemcami, głównie na polu gospodarki.

Domagał się on w nim zharmonizowania produkcji stali i wydobycia węgla we Francji i RFN. Jak stwierdził: „Rząd francuski proponuje umieszczenie całej francusko-niemieckiej produkcji węgla i stali pod zarządem wspólnej Władzy Najwyższej w organizacji otwartej na udział innych krajów europejskich”. Oznaczało to, iż powinna zostać powołana specjalna komórka organizacyjna, instancja wyższa, która kierowałaby porozumieniem. Na jej bazie miała zostać utworzona organizacja międzynarodowa, która w przyszłości mogłaby zrzeszać także inne państwa europejskie. Zasadniczym celem było zacieśnienie stosunków ekonomicznych Francji z Niemcami i dzięki temu zlikwidowanie odwiecznej wrogości między tymi państwami. Współpraca ekonomiczna miała być podstawą do zjednoczenia politycznego, kulturalnego i społecznego.

Silniejsze więzy gospodarcze zapobiegłyby wystąpieniu ewentualnych nieporozumień w kwestiach politycznych. Przezwyciężenie niechęci między tymi dwoma krajami stałoby się podstawą do zbudowania zjednoczonej Europy. Kolejnym celem miało być zapewnienie państwom zrzeszonym lepszych warunków do rozwoju gospodarczego, a to z kolei powinno wpłynąć na podwyższenie stopy życiowej ich obywateli. W swojej deklaracji Schuman podkreślał, iż stworzenie Federacji Europejskiej ma kluczowe znaczenie dla utrzymania pokoju na kontynencie. Plan zaproponowany przez francuskiego ministra spraw zagranicznych odegrał bardzo dużą rolę w przyszłej integracji Europy, bowiem stworzył on fundamenty pod budowę Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS), utworzonej w 1951 roku.