Deklaracja - deklaracja kairska - postanowienia, opracowanie

Próba wypracowania wspólnej strategii polityczno-wojennej po ataku Hitlera na ZSRR wymagała sprawnej współpracy państw alianckich. Ustalenia zapadały głównie na spotkaniach „na szczycie” wybranych ministrów bądź głów państw. 

Jedne z ważniejszych zjazdów w tym okresie to konferencje w Casablance (w styczniu 1943 roku), Waszyngtonie (w maju 1943 roku) oraz Quebecu (w sierpniu tegoż roku). Decyzje wówczas podjęte dotyczyły przede wszystkim frontów, na których toczone były lub miały być działania wojenne, postępowania wobec państw Osi oraz powojennego ładu. Od grudnia 1941 roku ważnym ogniwem wojny stała się Japonia. Próba ustosunkowania się do poczynań tego kraju miała miejsce już w Quebecu, jednak dopiero konferencja kairska (22.11–26.11 i 2.12–6.12.1943 r.). Podczas rozmów prezydenta Stanów Zjednoczonych Franklina D. Roosevelta, generalissimusa Republiki Chińskiej Czang Kaj-szeka i premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla podjęto się rozwiązania sprawy Dalekiego Wschodu i rejonu Pacyfiku. 

Efektem spotkania było wydanie tzw. deklaracji kairskiej (26 listopada 1943 roku). Stwierdzała ona między innymi, iż każde z państw-sygnatariuszy zobowiązuje się do „wywarcia zaciekłego naporu przeciw swym brutalnym wrogom na morzu, lądzie i powietrzu”. Kolejne stwierdzenie mówiło o nieustawaniu „w poważnych i długotrwałych operacjach niezbędnych dla osiągnięcia bezwarunkowej kapitulacji Japonii”, co w praktyce oznaczało, iż kraje te będą prowadziły wojnę aż do ostatecznego zwycięstwa. 

Celem nadrzędnym uznano „okiełznanie i ukaranie japońskiej agresji”. Za tym retorycznym sformułowaniem kryły się konkretne ustalenia co do podziału terytoriów, które udało się Japonii do tej pory opanować. Tak więc stwierdzano, iż wszystkie wyspy na Pacyfiku i obszary w Azji,, które Japonia przechwyciła od czasu I wojny światowej, powinny być jej odebrane. Zaznaczono również, iż Republika Chińska otrzyma zwrot terytoriów zagarniętych przez Japonię, czyli Mandżurii, Formozy i Peskadorów. Deklaracja kairska przynosiła także ważne ustalenie dotyczące Korei. Zgodnie z jej zapisem miała ona odzyskać niepodległość.

Deklaracja kairska wprowadzała ważne ustalenia dla dalszych działań na Dalekim Wschodzie. Zobowiązanie do bezwzględnego zwalczania Japonii było również ciosem wymierzonym w III Rzeszę, która zostałaby znacznie osłabiona wskutek klęski swojego jednego z największych sojuszników.