Sofokles „Antygona” - charakterystyka Kreona

„Kapitan jest bogiem na swoim statku” - to mało popularne, ale nie tracące na aktualności powiedzenie, będzie mottem przewodnim mojej pracy, w której chcę przedstawić, kim był mityczny Kreon.

Kreon to jeden z bohaterów„Antygony” i druga w hierarchii ważności (po tytułowej bohaterce) postać tragedii Sofoklesa. Jest królem Teb i to właśnie bycie władcą, wraz z wszystkimi tego konsekwencjami, determinuje jego wybory i kształtuje jego charakter.

Każdy władca, przynajmniej ten dobry, niezależnie od tego w jakim państwie rządzi, powinien mieć silny charakter oraz być wzorem, dobrym wodzem i zwycięzcą. Powinien, podejmując decyzję, wydając wyroki, być zawsze zdecydowany, kierować się rozsądkiem i - przede wszystkim - dobrem swoich poddanych. Jego osobiste rozterki, dylematy są zawsze na drugim miejscu wobec powinności względem narodu. Tu nie może sobie pozwolić na wahania czy błąd, musi być pewny siebie i swoich decyzji.

Takim władcą jest Kreon, nie będący bynajmniej ani głupcem, ani despotą czy żądnym krwi i władzy tyranem. Wręcz przeciwnie, jako władca bohater Sofoklesa starał się wypełniać prawa i zachować stanowczość, dlatego nie mógł sobie pozwolić na uległość nawet wobec najbliższych. Świadczy to o sprawiedliwości władcy, o tym jak bardzo cenił sobie prawa i ich bezwzględne przestrzeganie, które paradoksalnie stało się przyczyną, dla której sam został określony bezwzględnym, gdy skazał Antygonę na śmierć. Prawość Kreona polegała nie na tym, iż okazał serce Antygonie, lecz na tym, że przestrzegał prawa i ustalonego porządku i to było dla niego priorytetem.

Charakterystyczne jest, że błędy króla są bardziej widoczne, stąd nawet jeśli lud uwielbia swojego władcę za tysiąc mądrych wyroków, jest gotowy go znienawidzić za jeden zły i ten właśnie będzie zapamiętany i okaże się decydujący w całościowej ocenie władcy.

Surowość Kreona wynikała z surowości prawa, ustalonego przecież dla zachowania porządku w państwie. Decyzja, by nie ulec Antygonie, musiała przecież łamać i jego serce, szczególnie wobec nacisków rodziny. Był jednak przede wszystkim królem. Z perspektywy władcy nie miał zatem sobie nic do zarzucenia, bo czy można nazwać nadgorliwością lub niesprawiedliwością to, że postąpił zgodnie z prawem? Nawet jeśli mniej lub bardziej świadomie troszczył się o swój wizerunek, pamiętać należy, że reprezentował on całe Teby i jego autorytet świadczył o potędze całego państwa.

Cena, którą Kreon zapłacił za swoje decyzje okazała się wysoka. Stracił rodzinę, a ponadto zapamiętany został jako postać negatywna. Z tej perspektywy jego los jest niemniej tragiczny niż ten Antygony. Może nawet król Teb bardziej zasługuje na nasze współczucie, a na pewno na próbę zrozumienia motywów jego postępowania.