Homer „Iliada” - charakterystyka porównawcza Achillesa i Hektora

Achilles i Hektor to dwaj główni bohaterowie wielkiego eposu Homera - „Iliady”. W bitwie trojańskiej mężczyźni działali w przeciwnych obozach: Hektor po stronie Troi, natomiast Achilles po stronie Achajów. Staczali ze sobą pojedynki, brali czynny udział w bitwie, musieli dokonywać wyborów moralnych. W tych oraz innych problematycznych sytuacjach ujawniały się cechy ich charakterów.

Achilles był synem króla Peleusa oraz nimfy Tetydy. Wychowywał go centaur Chiron - najmądrzejszy ze wszystkich centaurów, który był także nauczycielem m.in. Jazona czy Heraklesa. Znany jest mit, który opowiada o zabiegu Tetydy, mającym uchronić jej syna przed śmiertelnością. Tuż po urodzeniu Achillesa zanurzyła go ona w Styksie, czyniąc go odpornym na wszystkie ciosy. Tylko pięta, za którą trzymała go matka, pozostała wrażliwa, co przyczyniło się do późniejszej śmierci bohatera.

Hektor natomiast był najstarszym synem Priama i Hekaty. Ożeniony z Andromachą, miał z nią synka Astyanaksa. Niestety losy całej rodziny były tragiczne: kobieta stałą się niewolnicą syna Achillesa, Antyanaks natomiast został zrzucony z murów miejskich przez Odyseusza.

Achilles jest w „Iliadzie” przedstawiany jako mężczyzna atletyczny, dobrze zbudowany, jednak o bardzo delikatnej, niemal dziewczęcej urodzie. Jego rysy twarzy są łagodne, a cera gładka i różowa.

Usposobienie bohatera nie ma jednak wiele wspólnego z ową delikatnością i subtelnością. Podczas pojedynku z Hektorem nie okazał wyrozumiałości wobec próśb o godnym potraktowaniu ciała przeciwnika. Zelżył przegranego, porównując go do zwierząt i zbezcześcił zwłoki, zostawiając je do zjedzenia sępom i wilkom, co w starożytnej Grecji było wielką karą, gdyż wierzono, że dusza niepochowanego człowieka błąkać się będzie po wsze czasy w zaświatach. Dodatkowo, codziennie przywiązywał ciało Hektora do rydwanu i ciągnął je pod murami Troi. Brak szacunku dla zmarłych na pewno nie należy do chlubnych cech.

Hektor jest opisywany w „Iliadzie” jako wzór cnót i męstwa. Homer wyraźnie stawia go za przykład idealnego wojownika cechującego się męstwem, odwagą i bohaterstwem.

Syn Priama, mimo iż wiedział o swojej przyszłej porażce w pojedynku z Achillesem (gdyż bogowie dokonali już wyboru), nie uciekał od honorowego obowiązku stoczenia bitwy z przeciwnikiem. Rozumiał jego wzburzenie spowodowane śmiercią przyjaciela (Hektor zabił najbliższego towarzysza Achillesa – Patroklosa) i zdawał sobie sprawę z konieczności stawienia czoła przeciwnikowi, który chciał zemsty. Zostawił więc ukochaną żonę oraz malutkiego synka i wyruszył, by stoczyć na walkę, której nie miał prawa wygrać.

Achillesa nie cechowała skromność, był pyszny i zarozumiały. Przechwalał się swoimi umiejętnościami i siłą, robił wszystko, by być podziwianym. Można się domyślać, iż chęć udziału w walkach spowodowana była jednak przede wszystkim chęcią zasłużenia się i zdobycia sławy.
 
Jego zachowanie jest po trosze dziecinne, niedojrzałe. Achilles działa impulsywnie, jego czyny powodowane są przez emocje, a nie trzeźwy osąd sytuacji. Dopuszcza się okrucieństwa bezczeszcząc ciało Hektora. Jest „w gorącej wodzie kąpany”: najczęściej najpierw robi, a potem myśli, a co za tym idzie – często żałuje popełnionych czynów.

Hektor natomiast jest opanowany i powściągliwy. Bierze udział w walkach nie po to, by udowodnić, jakim świetnym jest wojownikiem, ale kierując się honorem, z prawdziwej miłości do ojczyzny i chęci sprostania obowiązkowi żołnierskiemu. Potrafił się ukorzyć i być skromnym widząc, iż został pokonany przez Achillesa. Ten jednak nie potrafił tego gestu uszanować i mścił się na Hektorze nawet po śmierci.

Nie można jednak powiedzieć, iż Achilles posiadał wyłącznie negatywne cechy charakteru. Był może porywczy, butny i próżny, jednak dzięki swojemu zaangażowaniu to on zachęcał innych wojowników do walki.

Nie był też pozbawiony współczucia. Kiedy Priam - ojciec Hektora - przyszedł do obozu Achajów, prosząc o wydanie zwłok syna, Achilles wzruszył się prośbami starca i docenił odwagę, którą ów się wykazał, przychodząc do obozu wroga. Nakazał więc zabalsamować ciało Hektora i wydać je jego ojcu.

Achilles wykazał się także swego rodzaju determinacją. Zdecydował się na walkę z Hektorem, będąc w patowym położeniu. Z przepowiedni wiedział, że pokona przeciwnika, z drugiej strony jednak miał świadomość, iż nie pożyje długo po śmierci wroga. Mimo to zdecydował się na walkę, by pomścić śmierć przyjaciela - Patroklosa.
   
Porównując dwóch bohaterów, jasno widzimy różnice między nimi. Hektor to typ mężnego wojownika, dla którego główną wartością jest honor, Achilles natomiast to gwałtownik - szybko wpada w gniew, jednak później żałuje swoich nagłych czynów. Jest mniej stabilny emocjonalnie, w swoim postępowaniu pozwala, by uczucia wzięły górę nad rozsądkiem. Jednocześnie Achilles to postać bardziej „człowiecza” niż Hektor, który w każdym detalu musi być doskonały i wzorowy. Z tego też względu Achaj jest - mimo wszystko - bardziej interesujący.