Interpretacja fragmentu z „Pamiętników” Jana Chryzostoma Paska - „Bitwa”

Jan Chryzostom Pasek opisuje, jak w 1760 r. wraz z chorągwiami udał się na wojnę z Moskwą. Wspomina o modzie i strojach, a także o tym, jak królowa Ludwika dziwiła się strojom przywiezionym przez wojaków z Danii.

Pasek wie, iż bitwa jest koniecznością, jednak niechętnie na nią wyrusza. Po drodze zatrzymuje się u kasztelanowej, która nie mieszka z mężem, gdyż ten, mimo iż odważny i honorowy, nie był w pełni władz umysłowych. „Głowa się była zepsowała” – pisze Pasek. Kasztelan kazał nosić ze sobą cały czas szablę i nigdy się nie uśmiechał.

Dalej narrator opisuje losy dwóch Janów, Hrubieszowskiego i Wojnarowskiego, którzy umarli w tym samym czasie. Ich życie było zaskakująco podobne do siebie. Kiedy jeden z nich doznawał urazu, drugiemu przytrafiało się to samo. Kiedy jeden zdrowiał, drugiemu także się poprawiało. Jednak teraz, nad ich grobem, Pasek wygłasza uroczystą, pełną latynizmów i odwołań do kultury starożytnej, przemowę chwalącą ich zasługi.

Kolejną przygodą opisywaną przez narratora jest potyczka z kompanami, Nuczyńskim i Jasińskim. Sam Pasek nie chciał się z nimi pojedynkować, ale skoro nastawali, zgodził się i wygrał. Swoje zwycięstwo tłumaczył tym, iż on był niewinny i z tego względu...