Jan Kochanowski „Treny” - charakterystyka Urszulki

Wbrew pozorom, postać Urszulki nie jest łatwa do scharakteryzowania, na postawie cyklu dziewiętnastu trenów poświeconych jej pamięci. Poeta posłużył się tą formą poetycką, by wyrazić swój żal i swoje rozterki po stracie ukochanego dziecka. Jednak samej Urszulki jest w tych wierszach niewiele. Dotąd treny poświęcane były ludziom szczególnie zasłużonym, władcom, bohaterom i zgodnie z wymogami gatunku zawierały część poświęconą przedstawieniu ich zalet i zasług. Urszulka zmarła, mając zaledwie dwa i pół roku. Trudno więc oczekiwać, by „Treny” opiewały jej szczególne zasługi dla narodu. Jednak dla ojca była kimś szczególnym, wartym uczczenia tak doniosłą formą.

Jej zasługą była radość, jaką dawała rodzicom. Tren VIII przedstawia smutny dom Kochanowskich, po śmierci ukochanej córeczki i sielskie obrazy tego domu za jej życia. Wiersz zaczyna się od słów:

„Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim
Moja droga Orszulo, tym zniknieniem swoim!”.

Jest to apostrofa do zmarłej, wyrażająca żal po jej stracie. Dom pogrążył się w smutku, brak Urszuli jest wyraźnie odczuwalny. Kiedy żyła, wnosiła do niego wiele radości i zamieszania, wszędzie jej było pełno:

„Tyś za wszytki mówiła,...