Jerzy Andrzejewski „Popiół i diament” - charakterystyka Stefana Szczuki

Stefan Szczuka był wysoko postawionym urzędnikiem partyjnym. Czas wojny spędził w obozie koncentracyjnym Gross-Rosen, tam zetkną się z wyjątkowo okrutnym sztubowym Rybickim. Podczas przypadkowej rozmowy ze swoim znajomym dowiaduje się, że nazwisko Rybickiego było fałszywe, ukrywał się pod nim Kossecki, który okazał się być szanowanym adwokatem o nieposzlakowanej opinii. Na Szczukę przygotowany został zamach, który jednak skończył się fiaskiem. Zamach przygotowany był przez syna Kosseckiego, Andrzeja, dwudziestoparoletniego AK-owca, który walczył w partyzantce. Organizacja do której należy Andrzej ma na celu walkę z wrogiem, którym wcześniej byli Niemcy, a obecnie jest nim komunizm.

Szczuka jest postawnym mężczyzną, podpierającym się laską. W jego postaci charakterystyczne są spokój i opanowanie. Właściwie przedstawiony jest jaki bohater pozytywny, jego jedyną wadą są lewicujące poglądy i przynależność do partii komunistycznej. Jego przekonania wynikają z głębokiej analizy i przemyśleń. Należał do klasy inteligenckiej, z wykształcenia był inżynierem. Nie należał do tak zwanych karierowiczów, którzy gonią za karierą i zyskami. Jemu zależało na idei. To przesądziło o wyroku, który na niego wydano, przesądziło o jego śmierci.

Szczuka bardzo kochał swoją żonę, Marię. Ożenił się z nią gdy była jeszcze młodą dziewczyną, okazała się być idealną partnerką i niezastąpioną przyjaciółką. Zawsze wyrozumiała, wspierała męża na każdym kroku. Podczas wojny dostała się do obozu koncentracyjnego w Ravensbruck. Stefan wiedział, że tam zginęła. Jednak dręczyła go niewiedza dotycząca jej dokładnych losów. Starał się znaleźć osoby, które wiedziałyby coś na temat losów Marii. Przypadkowe spotkanie z małżeństwem, którzy opiekują się chorą kobietą, doprowadzi go do odpowiedzi. Owa kobieta okazuje się być towarzyszką Marii z obozu. Szczuka dowiaduje się wszystkiego co chciał, a chwilę później ginie. Zostaje zastrzelony przez Macieja Chełmickiego, młodego AK-owca.