Zygmunt Krasiński „Nie-Boska komedia” - rola poety i poezji w dramacie romantycznym Krasińskiego

W „Nie-Boskiej komedii” Zygmunt Krasiński podejmuje temat poezji. Ta dziedzina twórczości według autora osiągnęła już szczyt swoich możliwości. Natomiast sam poeta jest człowiekiem, który balansuje na granicy między światem ziemskim a fantazją. Wizja wieszcza, stojącego ponad rzeczywistością ziemską oraz służącego najwyższej ze sztuk, wcale nie jest optymistyczna.

Hrabia Henryk, który pragnie połączyć szczęśliwe życie z taką działalnością, skazany jest na porażkę. Ściąga on poezję z piedestału i próbuje dostosować do ziemskiej egzystencji. Dlatego nie potrafi dostrzec szczególnego wymiaru rzeczywistości, jaki mógłby okazać się godnym przedstawienia za jej pomocą. Zakładając rodzinę i budując swoje życie na trwałych fundamentach, Henryk znacznie ograniczył własną wrażliwość.

Drugi typ poezji wiąże się z Orciem. Jego ślepota ma wymiar symboliczny – utrata wzroku otworzyła oczy jego duszy. Dlatego młodzieniec potrafi lepiej spożytkować wewnętrzną wrażliwość. Upośledzony w życiu doczesnym, umie oderwać się od niego i przenieść się w wyższą rzeczywistość. Wizja poezji w „Nie-Boskiej komedii” odpowiada poglądom romantyków. Według nich była ona najwyższym narzędziem twórczym w rękach człowieka. Artysta stawał się wieszczem, ogłaszał boskie wyroki, potrafił wpływać na ludzi. Aby potrafić działać w ten sposób, człowiek musi otworzyć swoją duszę i łączyć się ze światem za jej pomocą.  Wspomnianej wyżej umiejętności brakuje Henrykowi, który chciałby być poetą, ale i normalnym człowiekiem. Jest rozdarty między dwoma wymiarami i nie potrafi ostatecznie zdecydować się na żaden z nich. Orcio jest w zupełnie innej sytuacji, świat realny jest miejscem, z którego ucieka w sferę marzeń i fantazji.

Zygmunt Krasiński w swoim dramacie wyraża pogląd, że poezja musi płynąć z głębi człowieka. Tylko wtedy może być autentyczna, jeśli jest zgodna z jego przekonaniami i znajduje potwierdzenie w jego postawie. W przeciwnym wypadku są to tylko puste słowa, którym brak pokrycia. Rolą poety jest otworzenie swojej wrażliwości i odrzucenie w twórczości naleciałości prozaicznego świata realnego.