Henryk Sienkiewicz „Syzyfowe prace” jako powieść o dorastaniu. Ideologiczny charakter powieści

„Syzyfowe prace” Stefana Żeromskiego są powieścią o walce o polskość, zmaganiu się Rosjan z silnie zakorzenionym w Polakach przywiązaniem do kraju, o sytuacji społecznej Polski w XIX wieku. Jest to jednak także, w bardziej uniwersalnym niż powyższe sensie, powieść o dorastaniu,  wchodzeniu w prawdziwy świat, o kształtowaniu się świadomości i osobowości, trudnych wyborach i długiej drodze do samodzielności. Dwie postaci spośród mnóstwa uczniów zostają w powieści wykreowane według schematu inicjacyjnego. Są to oczywiście Marcin Borowicz i Andrzej Radek. Ich wędrówka ku dorosłości biegnie różnymi ścieżkami, które krzyżują się, momentami biegną równolegle, początkowo zaś są zupełnie odmienne, a wszystko po to, aby spotkać się w końcu utworu i zakończyć serdecznym, wymownym uściśnięciem dłoni.

Marcin rozpoczyna podróż od Owczar. Ośmiolatek uczęszcza tam do szkoły elementarnej, z mozołem uczy się alfabetu rosyjskiego, wierszyków, pieśni. Jednocześnie jest to dla niego pierwsza szkoła życia – wyzwaniem staje się samodzielne ubranie się, kontakt z rówieśnikami i zupełnie obcymi dorosłym, posługującymi się w dodatku obcym językiem. Chłopiec tęskni więc bardzo za domem, ale stara się opanować...