Motyw ogrodu w literaturze - opracowanie

Ogród zawsze stanowi pewnego rodzaju tajemnicę. Czasem jest on przychylny nam i ukazuje całe swoje piękno, a czasem wręcz przeciwnie, niesie za sobą niebezpieczeństwa. To sprawia, że jest on bardzo dobrym elementem do wplecenia w dzieło literackie, dzięki różnorodności, jaką oferuje.

Z jednym z najwcześniejszych dzieł wykorzystujących motyw ogrodu jest oczywiście Biblia. Eden, miejsce stworzone przez Boga, zamieszkiwane przez zwierzęta i pierwszych ludzi jest piękne i przyjazne swoim mieszkańcom. Nie brakuje w nim niczego, jedynym zajęciem, jakiemu można się tam oddawać to podziwianie niezwykłości i cudowności otaczającej przyrody. Bogactwo owoców zapewnia pożywienie i tylko jedno jest miejsce, które psuje ten sielankowy obraz, a mianowicie zakazane drzewo, z którego owoców nie wolno zrywać. Drzewo to znajduje się dokładnie na środku ogrodu i mąci jego łagodny charakter. Staje się w końcu przyczyną utraty dostępu do całego tego pięknego świata, Adam i Ewa łamią bowiem zakaz i zjadają owoce zakazanego drzewa. Rajski ogród zostaje na zawsze utracony.

Tematyka ogrodu jeszcze wiele razy przewija się przez karty Biblii. Mamy na przykład nowotestamentowy Ogród Oliwny, w którym tuż przed śmiercią modli się Chrystus. Ogród ten staje się świadkiem jedynego momentu, w którym Jezusa zdejmuje strach przed zbliżającym się cierpieniem i męką i w którym prosi Ojca, by pozwolił Mu tego uniknąć. Zaraz potem jednak następuje pojawienie się Judasza i pojmanie Jezusa.

Nie można przy okazji omawiania motywu ogrodu nie wspomnieć dzieła traktującego przede wszystkim o nim. Mam na myśli oczywiście „Tajemniczy ogród” autorstwa F. H. Burnett. Ogród jest głównym tematem utworu, można powiedzieć, że dodatkowym jego bohaterem, potraktowanym na równi z innymi postaciami. Ma swoją historię, swoją tajemnicę. Bohaterka Mary Lennox podejmuje się zadania najpierw odnalezienia wejścia do tego ogrodu (które jest ukryte gdzieś pod żywopłotem, gdyż od śmierci żony wuja, nikt do niego nie wchodził), a gdy już jej się to udaje, chce uczynić to miejsce jednym z najpiękniejszych, jakie kiedykolwiek widziała, co przy pomocy przyjaciół w końcu jej się udaje. Motyw ogrodu jest przedstawiony w tym utworze w bardzo ciekawy sposób. Ogród stanowi pewnego rodzaju miejsce terapeutyczne dla bohaterów, zarówno dla Mary, będącej początkowo nieznośną, rozkapryszoną dziewczynką, jak i dla jej kuzyna Colina, rozhisteryzowanego chłopca, żyjącego do czasu poznania Mary i udania się do ogrodu wizją śmierci, którą wszyscy mu przepowiadają. W ogrodzie dzieci uczą się szacunku dla przyrody, cierpliwości, ciężkiej pracy, a przede wszystkim przyjaźni.

Ogród za tę opiekę nad sobą, odpłaca się otaczającym pięknem roślin i drzew. Miejsce, które do tej pory było smutnym, ukrytym gdzieś na skraju zakątkiem, do którego nikt (prócz pana Cravena, ogrodnika) nie wchodził od lat (trauma związana ze śmiercią żony wuja, która została przygnieciona przez jeden z konarów), zmienia się nie do poznania i od tej pory nikt nie wyobraża sobie, że można by było zostawić je bez opieki. Tajemniczy ogród na powrót wraca do łask właściciela dzięki uporowi małej ogrodniczki i jej kompanów.