Julian Przyboś „Świt kwietniowy” - interpretacja i analiza wiersza

Pierwszy etap twórczości Juliana Przybosia przypada na dwudziestolecie międzywojenne. W tej epoce literackiej pisarze grupowali się wokół czasopism, na łamach których zamieszczali swoje programy, manifesty, postulaty, a także własne utwory poetyckie. Wymieniając najważniejsze nurty literackie, należy wspomnieć o futurystach, skamandrytach oraz awangardzistach. Twórczość Juliana Przybosia wpisuje się w nurt Awangardy Krakowskiej. Poeta był związany (w latach 1922-1927) z czasopismem „Zwrotnica” redagowanym przez Tadeusza Peipera. Manifest Peipera stał się „biblią” wszystkich awangardzistów, którzy w swojej twórczości odcinali się od romantyzmu, twierdząc, że literatura powinna opisywać rzeczywistość – stąd zainteresowanie miastem i urbanizmem – a nie odzwierciedlać wnętrze poety.

Sytuacja liryczna ma miejsce wczesnym porankiem w tytułowym miesiącu – słońce wschodzi nad wiosenną przyrodą. Podmiot liryczny to mężczyzna, którego żona urodziła dziecko. Przeżywa on powiększenie swojej rodziny – w swoje prywatne szczęście wpisuje piękno natury oświetlone wschodzącym słońcem: „rozpowijaj, żono, z cieni, nagusieńkie niemowlątko”. Dziecko patrzy na świat dziewiczymi oczami, zachwyca się słońcem, rodzicami i światem. Szczęśliwą rodzinkę oświetla blask wschodzącego słońca. W wierszu występuje pierwszoosobowa narracja.   

W wierszu możemy wskazać następujące środki artystycznego wyrazu: rymy żeńskie oraz metafory: „drzewa – kołyski przestrzeni”, „drzewa […] przychyliły nieba łące”. W utworze wielokrotnie zostało powtórzone słowo świt, oznaczające z jednej strony wschodzące słońce, a z drugiej – początek. Narodziny dziecka w rodzinie, która z niecierpliwością oczekuje potomka, można porównać do wzejścia słońca po wyjątkowo długiej nocy. Krzyk i płacz dziecka – jak promienie słońca – padają na życie i determinują życie małżonków. Z ich nieopisaną radością współgra piękno przyrody.