Zbigniew Herbert „Przepaść Pana Cogito” - interpretacja i analiza wiersza

„Przepaść Pana Cogito” jest jednym z utworów składających się na najmocniej chyba kojarzony z nazwiskiem Zbigniewa Herberta cykl, który doczekał się swojej publikacji w 1974 roku jako tom zatytułowany – po prostu – „Pan Cogito”. Bohaterem tego cyklu jest jednostka bardzo specyficzna: nie konkretny człowiek z określonymi uwarunkowaniami biograficznymi i psychologicznymi, ale raczej „everyman”, który porusza w swoich rozważaniach problemy uniwersalne, ponadczasowe, które towarzyszą ludzkiemu życiu niezależnie od okoliczności dziejowych.

W całym cyklu konkretne zjawisko, jakie stanie się tematem wiersza, wymieniane jest zwykle już w tytule i podobnie stało się również w przypadku rozpatrywanego utworu. Opowieść o przepaści poprzedza tutaj stwierdzenie: „W domu zawsze bezpiecznie”, będące  niebyt wyszukanym truizmem. Podmiot liryczny werbalizuje ów oczywisty, choć nie zawsze zgodny z prawdą fakt, aby stworzyć nastrój kontrastu dla opisanej w dalszej wypowiedzi przepaści, którą Pan Cogito napotyka za progiem swojego „bezpiecznego domu”: „gdy rankiem Pan Cogito/ wychodzi na spacer/ napotyka – przepaść”.

Już w pierwszej...