Bolesław Prus „Placówka” - obraz wsi polskiej w II połowie XIX wieku. Opis

W „Placówce” Bolesław Prus wykreował bardzo realistyczny obraz polskiej wsi. W swojej powieści zobrazował wszelkie pojawiające się w XIX wieku problemy społeczne zaścianków. Chłopów przestawił jako zacofanych, prostych i pospolitych ludzi, żyjących z dnia na dzień w biedzie i strachu przed nędzą i głodem. Byli to ludzie bierni.

Wszystkie cechy polskiego chłopa w II połowie XIX wieku reprezentuje główny bohater powieści. Józef Ślimak był starszym chłopem, silnie zbudowanym. Ubierał się jak reszta mieszkańców wsi. Nosił grubą, płócienną koszulę i ciężkie buty. Strój dobry zarówno na co dzień, na spotkania towarzyskie w karczmie, jak też do pracy w polu. Ślimak i inni chłopi byli ludźmi ubogimi. Ledwo starczało im pieniędzy na zaspokajanie podstawowych potrzeb ludzkich, jak jedzenie czy środki do higieny osobistej.

Mimo, iż ludziom na wsi nie przelewało się, mieli wielkie, kochające się rodziny. Józef Ślimak na utrzymaniu miał żonę Jagnę i dwóch synów: Stasia i Jędrusia. Razem z żoną i parobkiem opiekowali się także psychicznie chorą Zośką, która miała matkę alkoholiczkę. Chłopi kochali swoje ziemie i życie. Cieszyli się z tego co mieli i nigdy nie narzekali. W czasie kolonizacji niemieckiej walczyli o swoje gospodarstwa - swoje ojcowizny: „Chłop ciemny, nieświadomy tego, co się koło niego dzieje, okazuje się patriotą zdolnym do obrony ziemi przed naporem kolonistów”. Mieszkańcy wsi mieli za złe Ślimakowi, kiedy ten będąc w bardzo złej sytuacji podjął się współpracy z Niemcami. 

Chłopi akceptowali sytuację, w której się znajdowali. Nie mieli ambicji dorobić się większych majątków, podnieść swój status społeczny i żyć w lepszych warunkach. Największym marzeniem głównego bohatera było własna krowa i łąka. Nikt nie wywyższał się we wsi. Wszyscy w domach traktowali się na równym poziomie, bez względu na płeć czy wiek. Jedynie w Kościele na mszach obowiązywała chłopów hierarchia. Kto siedział bliżej ołtarza, zajmował wyższą pozycję społeczną we wsi. W wolnym czasie chłopi spotykali się w karczmie, gdzie upijali się do nieprzytomności. Przy alkoholu robili swoje własne, małe interesy, przekazywali ciekawostki z życia wsi, plotkowali.

Chłopi byli leniwi i bierni. Uważali, że to, w jaki sposób żyją, jest decyzją Boga. Jeżeli Pan tak chciał, to oni nie mieli prawa się temu sprzeciwiać. Byli to ludzie prości acz poczciwi.  Ślimak i pozostali mieszkańcy wsi posługiwali się prostym, wręcz podwórkowym językiem. Używali wielu wulgaryzmów, ich zdania były nieskładne i chaotyczne. Byli to ludzie temperamentni. Łatwo wyprowadzić ich z równowagi. Krzyczeli, obrzucali się przezwiskami, a nawet dopuszczali pobicia. Jednak tak szybko, jak wpadali w złość, tak szybko ona im mijała i żyli dalej w przyjaźni.  

Chłopi nie interesowali się polityką i życiem społecznym w świecie. Całym ich światem była mała wieś nad Białką, w której mieszkali. Uprawiali ziemię tradycyjnymi, przestarzałymi metodami, nie mając pojęcia o nowoczesnych maszynach, narzędziach i sposobach pracy w gospodarstwie. Dzieci nie uczęszczały do szkół. Od małego pracowały w polu lub pomagały kobietom w pracach domowych. Nie miały możliwości rozwoju. Były skazane na ten sam los, co ich rodzice i dziadkowie. Nie mieli możliwości poznać innego, bardziej cywilizowanego świata.

Wieś ukazana w powieści Bolesława Prusa była idealnym miejscem do wprowadzenia w życie sztandarowych haseł pozytywistycznych: pracy u podstaw oraz pracy organicznej. Wpływając na rozwój małej, zacofanej, ale podatnej na zmiany wsi ( Józef Ślimak w końcu odsprzedaje swoją ojcowiznę Niemcom), wpłynęliby na rozwój całego społeczeństwa. Pomoc najuboższym przyczyniłaby się do wzrostu ekonomicznego i gospodarczego. Podniósłby się standard życia zarówno na wsi, jak też w całym państwie. Ludzie żyliby dostatniej, a dzieci otrzymałyby możliwość wyboru własnej drogi życiowej dzięki dostępowi do edukacji.