Biernat z Lublina – biografia, życiorys

Biernat z Lublina, zwany Ojcem Piśmiennictwa Polskiego to polski poeta, bajkopisarz i tłumacz okresu renesansu. Urodził się w Lublinie między 1460 a 1467 rokiem, przez lata był uważany za autora pierwszej wydrukowanej po polsku książki, a mianowicie „Raju dusznego”. Był to przekład modlitewnika z języka łacińskiego na polski, ukazał się on w 1513 roku w Krakowie. (W późniejszym czasie odkryto, że pierwsza polska książka to „Historyja umęczenia Pana naszego Jezusa Chrystusa”, która została wydrukowana w 1508 roku przez anonimowego autora).

Biernat z Lublina kształcił się w akademickiej szkole parafialnej, a od 18 roku życia podejmował pracę jako pisarz lub sekretarz na dworach lub u mieszczan, starostów czy wojewodów. Przez pewien czas przebywał w Krakowie u Kalimacha (Filipa Buonaccorsi), od którego zaczerpnął myśl renesansową. Czas pobytu u Kalimacha spędził Biernat prawdopodobnie na nauce.

Po powrocie do Lublina przebywał na dworze u Pileckich, gdzie poświęcał się pracy literackiej, był kapelanem, a także prawdopodobnie lekarzem. Z tego okresu wywodzi się właśnie „Raj Duszny”, a także zbiór pod tytułem „Żywot Ezopa Fryga”, na który składała się historia życia mitycznego niewolnika, który mimo swojej brzydoty zyskał zaufanie króla dzięki swojej mądrości. Zbiór ten zawiera ponad 200 wierszowanych bajek, swobodnie przetłumaczonych i wzorowanych na łacińskich utworach, z których każda zawierała przysłowie (podane w tytule) i kończyła się morałem autorstwa Biernata. To słynne dzieło pisarza opiewało kult rozumu, ale z powodu wrogiego nastawienia do duchowieństwa znalazło się na tzw. Indeksie Ksiąg Zakazanych. Był to wyraz kiełkujących w Polsce odrodzeniowych prądów humanistycznych.

W kolejnym swoim dziele „Dialog Palinura z Charonem” Biernat z Lublina atakował bogaczy i możnych za ich pychę i chciwość. Przypisuje mu się także autorstwo książek medycznych.
Biernat był też autorem listu do księgarza Szymona, w którym wyraził przekonania filozoficzne oparte na renesansowej racjonalności.

Biernat z Lublina zmarł ok. 1529 r. Jego utwory to przykład uniwersalnych nieprzemijających prawd, które choć wyrażone w formie nieoszlifowanego jeszcze języka polskiego, są aktualne także i dziś.