Św. Łukasz Ewangelista - życiorys

Św. Łukasz był jednym z czterech autorów Ewangelii. Według pierwszych historyków Kościoła pochodził z Antiochii Syryjskiej. Nie był Żydem, lecz poganinem, który przyjął chrześcijaństwo. Nie należał on do uczniów Jezusa i nie należy utożsamiać go ze świętym Łukaszem, który występuje w scenie spotkania Zmartwychwstałego z uczniami w drodze do Emaus. Z tego powodu, mówiąc o św. Łukaszu często nadaje mu się przydomek Ewangelista.

Z Listu św. Pawła do Kolosan dowiadujemy się, ze św. Łukasz był lekarzem. Świadczyć o tym może też sama treść spisanej przez niego Ewangelii, gdzie duży nacisk położony jest na kwestie rodziny i cudów związanych z uzdrowieniami. To właśnie św. Łukasz przekazał nam historię narodzenia Jezusa.

Św. Łukasz był także człowiekiem dobrze wykształconym i utalentowanym malarsko. Przypisuje mu się autorstwo wielu starożytnych obrazów przedstawiających Matkę Bożą, między innymi tego, który został podarowany św. Pulcherii.

Św. Łukasz przyjął chrzest około 50 r n.e. Od tej pory stał się towarzyszem wypraw misyjnych św. Pawła. To właśnie Łukasz Ewangelista został przy Pawle, kiedy ten był więziony. Wtedy miał czas, aby spisać historię życia i nauczania Jezusa. Materiały do pracy zbierał od naocznych świadków, którzy znali Jezusa - św. Piotra, św. Jakuba Starszego i Marii - Matki Bożej.

Nie wiadomo dokładnie, co stało się ze świętym Łukaszem po śmierci św. Pawła. Prawdopodobnie przebywał w Achai i Macedonii. Niektóre źródła mówią także o jego pobycie w Italii oraz Francji. Najprawdopodobniej jednak przed swoją śmiercią św. Paweł mianował go biskupem w Grecji. Choć można spotkać się z opinią, ze Ewangelista zmarł śmiercią męczeńską, bardziej prawdopodobne jest, że jest to jedynie legenda, a święty zmarł śmiercią naturalną w którymś z greckich miast.

Oprócz Ewangelii jest święty Łukasz autorem także „Dziejów Apostolskich”. Swoje dzieła tworzył dokładnie. Nie był świadkiem opisywanych wydarzeń, musiał więc polegać na relacjach świadków. Znał także Ewangelie św. Mateusza i św. Marka. Układ swojego dzieła skonstruował więc podobnie, uzupełniając je jednak o pominięte przez innych ewangelistów szczegóły. Opisał więc scenę zwiastowania, działalność Jana Chrzciciela, scenę Narodzenia Pańskiego, rozesłanie 72 uczniów. W jego Ewangelii odnajdujemy także szereg przypowieści, między innymi o synu marnotrawnym, bogaczu i łazarzu czy miłosiernym Samarytaninie. W „Dziejach Apostolskich” szczegółowo opisuje podróże św. Pawła, których był uczestnikiem.

Nie wiadomo, gdzie znajduje się grób świętego. O posiadaniu jego relikwii mówiło się w Padwie, Wenecji, Efezie i Beocji. Jego najstarszy zachowany wizerunek pochodzi ze słynnej mozaiki w Rawennie, która znajduje się w kościele św. Witalisa. Już tutaj widać przy nim woła, który jest symbolem jego Ewangelii. Stało się tak, ponieważ jego dzieło rozpoczyna się od wizyty archanioła Gabriela w świątyni jerozolimskiej, gdzie składano ofiary z wołów i owiec.

Św. Łukasz został także obrany na patrona przez wiele związków medycznych i lekarskich oraz przez grupy artystów i malarzy.