Motyw małżeństwa w literaturze - opracowanie

Historie małżeńskie zawarte w wielu utworach literackich różnych epok dają nam ciekawą perspektywę spojrzenia na instytucję małżeństwa w ogóle. Różne podejście autorów do tego problemu przedstawia bogaty wachlarz możliwości opisania go i analizowania z wielu stron.

Pierwszą parą, która narzuca się jako przykład przedstawienia małżeństwa (krótkiego, ale jednak o wielkim znaczeniu) są Romeo i Julia. Ci młodzi, nieszczęśliwie zakochani, gdyż ich rody żyją w konflikcie, postanawiają pobrać się za wszelką cenę, choćby ten czyn miał zostać potępiony i nie spotkał się ze zrozumieniem ze strony ich rodziców. Postanawiają więc zrobić to w tajemnicy przed wszystkimi. Mamy tutaj przykład pięknej, czystej miłości, niestety tragicznej w skutkach. Romeo i Julia nie zdążyli nacieszyć się życiem w małżeństwie, los i przypadek zdecydowały o ich przyszłości inaczej.

Będąc przy Szekspirze, warto również wspomnieć o małżeństwie Makbeta i Lady Makbet. Tutaj natomiast widzimy, jaką dominację nad własnym mężem posiada ta władcza kobieta, zdawać by się mogło, że w ich związku to ona jest mężczyzną, podejmuje bowiem decyzje wymagające zimnej krwi i chłodnego działania. W ich przypadku miłość schodzi na dalszy plan, liczy się dążenie do władzy i realizację tego celu Lady Makbet stawia na pierwszym miejscu, podporządkowując jej również swojego niezdecydowanego i nieco tchórzliwego małżonka.

Gertruda i Klaudiusz z „Hamleta” stanowią przykład pewnego rodzaju toksycznej miłości małżeńskiej. Jak wiadomo, Klaudiusz był bratem tragicznie zmarłego męża Gertrudy i ojca Hamleta, jak się później okazało zabitego właśnie z jego ręki. Ciekawym i zarazem przerażającym aspektem jest fakt, że Gertruda nie czekała długo po śmierci męża na wydanie się za jego brata, co Hamlet wypomina jej w scenie rozmowy w sypialni matki.

Po małżeństwach posiadających w sobie mroczne tajemnice, rozlew krwi i nieszczęścia, przychodzi pora na nieco inny rodzaj małżeńskiej miłości. Mam na myśli Borynę i Jagnę z „Chłopów”. Małżeństwo z rozsądku, w którym brak miłosnych uniesień, zapewnione jest jednak przywiązanie do drugiej osoby. Dojrzały już Boryna, właściciel ziemi, mogący zapewnić młodej dziewczynie dobrobyt i Jagna, która nie ma wielkiego wyboru i zgadza się na ślub, by zapewnić sobie godną przyszłość i spokojną starość. Modelowe wiejskie małżeństwo, spokojne i stateczne, przeplatane codzienną pracą, niedzielnym wyjściem do kościoła i hołdowaniu tradycjom.

Wzorowy przykład małżeńskiej miłości przedstawiają natomiast głowni bohaterowie „Kamizelki”. Miłość każe obojgu okłamywać się nawzajem, by oszczędzić sobie wzajemnego cierpienia. Oboje doskonale wiedzą, że mąż jest chory i że wkrótce umrze, panuje jednak między nimi zmowa milczenia, nie chcą przyznać się przed sobą nawzajem, że panicznie boją się tego dnia. Jest to bardzo piękny przykład małżeńskiej miłości, oddania, przywiązania i troski.

Ciekawe studium na temat małżeństwa pokazuje też utwór „Cudzoziemka”. Tak naprawdę dotyczy on głównej bohaterki, kobiety żyjącej w świecie własnych niezaspokojonych ambicji, wspomnień, dla której małżeństwo było również pewnego rodzaju ucieczką od samotności oraz zgodą na jaką taką normalność i stabilizację. Nie ma w tym miejsca na uczucie, przynajmniej z jej strony.

Wszystkie te przykłady ukazują nam, w jak bogaty i różnorodny sposób można przedstawić instytucję małżeństwa i związane z nim działania i zachowania, a także bogactwo charakterów postaci.